দায়বর্জন বিবৃতি (DISCLAIMER)

এই ওয়েবসাইটে প্রকাশিত রায় বা আদেশ আপনি google translation এর মাধ্যমে বাংলায় দেখতে পাচ্ছেন তা সুপ্রীম কোর্ট কর্তৃক বাংলায় অনূদিত নয়। জনসাধারণের বিচার-প্রক্রিয়ায় সহজ অভিগম্যতা নিশ্চিতকরণের অভিপ্রায়ে বাংলায় অনূদিত রায়-আদেশ দেখার ব্যবস্থা রাখা হয়েছে। অনূদিত রায় বা আদেশের অনুলিপি সইমোহরী/জাবেদা নকলের (certified copy) বিকল্প হিসেবে অথবা অন্য কোন উদ্দেশ্যে ব্যবহার করা যাবে না। রায় ও আদেশ বাস্তবায়নের ক্ষেত্রে মামলার নথিতে বিধৃত মূল রায় বা আদেশ প্রণিধানযোগ্য।
Microsoft Word - Cril.Misc. No. 20859 of 2010.doc

Ef¢Øqax

¢hQ¡lf¢a Se¡h H,−L,Hj gSm¤l lqj¡e

Hhw

¢hQ¡lf¢a Se¡h ®nM ®j¡x S¡¢Ll ®q¡−pe

−g±Sc¡l£ ¢h¢hd j¡jm¡ ew-20859/2010

−j¡x S¤−um ¢nLc¡l

----c¢äa -clM¡ØaL¡l£z he¡j

l¡øÌ

         ---- Aflf−rz clM¡ØaL¡l£ f−r ®Lq q¡¢Sl e¡C z

Se¡h¡ n¡¢Lm¡ lJne ®Xf¤¢V HÉ¡VeÑ£ ®Se¡−lm

----- Aflf−rz

öe¡e£ J l¡u fËc¡ex 26 ®j 2011Cw−l¢Sz ¢hQ¡lf¢a ®nM ®j¡x S¡¢Ll ®q¡−pe x

Cq¡ −g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l ¢hd¡e j−a p¡S¡ h¡¢a−ml

f СbÑe¡u HLM¡e¡ clM¡Øaz 4ew ¢h−no VÊ¡Ch ɤ e¡m, h¢ln¡m La LªÑ ¢h−no VÊ¡Chɤe¡m j¡jm¡ ew-94/2008 k¡q¡l ¢S,Bl j¡jm¡ ew-616/2008, k¡q¡ h¢ln¡m ®L¡au¡m£ j−Xm b¡e¡l j¡jm¡ ew-41 a¡¢lM 16.09.2008

Cw qC−a Eá a§ , Eš² j¡jm¡u ¢hNa 26.11.2009 Cw a¡¢l−M fÐcš l¡−u 1974 p−el ¢h−no rja¡ BC−el 25¢h(2) d¡l¡l ¢hd¡e j−a clM¡ØaL¡l£−L ®c¡o£ p¡hÉÙ¹H²−j 3 hvpl pnÐj L¡l¡cä pq 1000/- V¡L¡ S¢lj¡e¡, Ae¡c¡−u B−l¡ 4 j¡−pl pnÊj L¡l¡c¾X l¡−ul B−c−nl ¢hl¦−Ü cäfСç-clM¡ØaL¡l£ ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l ¢hd¡e

j−a Aœ ¢h¢hd j¡jm¡ c¡¢Mm L−lez k¡q¡l f¢l−fË¢r−a Aœ Bc¡m−al ¢h‘ HL¢V ®~àa ®h’ ®Le E−õ¢Ma p¡S¡l l¡u h¡¢am Ll¡ qC−h e¡ avj−j Ñ Aflf−rl fТa L¡lZ cn ¡Ñ −e¡pq l¦m S¡l£ Hhw l¦m CpɤL¡m£e

pju 21.07.2010 Cw a¡¢l−M cäfË¡ç-clM¡ØaL¡l£®L l¦m¢V ¢eØf¢š

e¡ qJu¡ fk ¿Ñ ¹ S¡¢j−e j J¤ ² b¡L¡l B−cn fÐc¡e L−lez  


1

l¦m¢V ¢eØf¢šl ü¡−b Ñ l¡ØVÊf−rl j¡jm¡l pw¢rç OVe¡ HC ®k, ®N¡−u¾c¡ n¡M¡l Hp,BC ®j¡x S¡¢qc ®q¡−pe Bp¡j£-clM¡ØaL¡l£−L

50 ®h¡am i¡la£u ®g¢¾p¢Xmpq ®NËga¡l f§hÑL 16.09.2008 Cw pL¡m 9.30 ¢j¢eV −L¡au¡m£ j −Xm b¡e¡, h¢ln¡m ®j−VÊ¡f¢mVe f¤¢mn, h¢ln¡m q¡¢Sl qCu¡ HC j −jÑ HS¡q¡l c¡¢Mm L−le ®k, ®N¡−u¾c¡ n¡M¡l Hj¢p¢p 578, a¡¢lM 15/09/2008 ¢MËx Hhw ¢S¢X ew-133, a¡¢lM 15/09/2008 ¢MËx ®j¡a¡−hL p‰£u Lw/838 ®j¡x ®q¡−pe, Lw/805 B−e¡u¡l ®q¡−pe J Lw/684 B¢lg ®q¡−p−L ¢eu¡ E−õ¢Ma Hj¢p¢p ®j¡a¡−hL h¢ln¡m jq¡eNl Hm¡L¡u p‰£u ®g¡p Ñ pq j¡cL âhÉ X Ü~ ¡l J ¢eu¿»Z A¢ik¡e L¡−m AcÉ 16-09-2008 Cw a¡¢l−M ®i¡l 5.00 V¡l

pju ®N¡fe pwh¡−cl ¢i¢š−a S¡¢e−a f¡−l ®k, Bp¡j£ a¡q¡l ¢l„¡ ®k¡−N ®g¢¾p¢Xm mCu¡ L¡L¡p¤l¡ psL ¢cu¡ L¡E¢eu¡l ¢c−L B¢p −a −Rz Eš² pwh¡−cl ¢i¢š−a EàÑae LaѪfr−L Ah¢qa L¢lu¡ p‰£u ®g¡pÑpq

f l¤ ¡ef¡s¡ Ju¡¢lc V¡Ju¡−ll p¡j−e ®V„V¡C−ml ¢fR−e L¡L¡p¤l¡ ps−L AhØq¡e Ll¡L¡m£e −i¡l Ae¤j¡e 5.30 pju clM¡ØaL¡l£  ¢l„¡ Q¡m¡Cu¡ B¢p−a b¡L¡L¡−m a¡q¡ b¡j¡−e¡l SeÉ h¢mh¡l p¡−b p¡−b clM¡ØaL¡l£ f¡m¡−e¡l ®QØV¡ L¢l−m a¡q¡−L dªa L−l Hhw ¢S‘¡p¡h¡−c

®p S¡e¡u ®k a¡q¡l ¢l„¡l N¢cl ¢e −Q A−~hd ®g¢¾p¢Xm B−R, aMe clM¡ØaL¡l£ a¡q¡l pe¡š² j−a J ¢eS q¡−a p¡r£−cl Ef¢Øq¢a−a ¢l„¡l N¢cl ¢eQ qC−a 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm h¡¢ql L¢lu¡ ®cuz EJ² 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm J ¢l„¡ iÉ¡e¢V p¡r£−cl Ef¢Ù ¢Û a−a Së L−l Hhw Sëa¡¢mL¡u ü¡rl −euz ®g¢¾p¢Xm Hl N¡−u ®m−hm k J¤ ² Cw−l¢S −a PHENSEDYL COUGHLWCTUSC Hhw NICHOLAS PIRAMAL INDIA LIMITED 100 ML ®mM¡ B−Rz clM¡ØaL¡l£ ®Q¡l¡Cf−b h¡wm¡−c−n ¢e¢oÜ i¡la£u ®g¢¾p¢Xm B¢eu¡ ¢eS ®qg¡S−a l¡¢Mu¡ h¢ln¡m nq−l ¢hH²u L¢lu¡ k¤h pj¡S−L dwp L¢lu¡ B¢p−a−Rz

Aaxfl Eš² HS¡q¡l Hl ¢i¢š−a 1974 p¡−ml ¢h−no rja¡ BC−el 25¢h d¡l¡u h¢ln¡m ®L¡au¡m£ j−Xm b¡e¡u j¡jm¡ ew 41 a¡¢lM 16.09.2008 Eáh qu; k¡q¡l ¢S,Bl eðl-616/2008z Aaxfl

f¤¢mn Hl ®N¡−u¾c¡ n¡M¡l Hp,BC °puc Bx j¡æ¡e kb¡kb ac−¿ l¹ ¢i¢š−a 10-10-2008 Cw a¡¢l−M 1974 p−el ¢h−no rja¡ BC−el 25¢h d¡l¡u A¢i−k¡Nfœ c¡¢Mm L−le k¡q¡l ew-424z ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m j¡jm¡¢V Bj −m ®ee Hhw j¡jm¡¢V ¢h−no VÊ¡Ch ɤ e¡m j¡jm¡ ew 94/08 ¢qp¡−h ¢ehåe quz avfl h¢ln¡m 4 ew ¢h −no VÊ¡Ch¤Ée¡®m ¢hQ¡−ll SeÉ hcm£ quz ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m clM¡ØaL¡l£l ¢hl¦−Ü 1974 p−el ¢h−no rja¡ BC−el 25¢h(2) d¡l¡u A¢i−k¡N NWe L−le, k¡q¡ clM¡ØaL¡l£−L f¢su¡ öe¡−e¡ qC−m ¢a¢e ¢eS−L ¢e−cÑ¡o c¡h£ L¢lu¡ eÉ¡u ¢hQ¡−ll f Ë¡b eÑ ¡ L−lez

         ¢hQ¡lL¡−m A¢i−k¡N fÐj¡−Zl SeÉ l¡øÌf−r 8Se p¡r£l j−dÉ 6Se p¡r£−L fl£r¡ L−lez a¾j−dÉ 4ew p¡r£−L ®Vä¡l ®O¡oZ¡ Ll¡

quz

l¡øÌ f−rl 1ew p¡r£x −j¡x S¡¢qc ®q¡−pe, Hp,BC, HS¡q¡lL¡l£ p¡r£z ¢a¢e Sh¡eh¾c£−a h−me ®k, 16.09.2008 Cw

a¡¢lM ®i¡l 5.00 V¡l pj u p‰£u ®g¡p pÑ q ¢XE¢V−a b¡L¡L¡ −m f¤l¡ef¡s¡ Ju¡¢lc V¡Ju¡−ll p¡j−e OVe¡ O−Vz ®N¡fe pwh¡−cl ¢i¢š−a S¡¢e−a f¡ −l clM¡Ù¹L¡l£ Bp¡j£ S¤ −um ¢h„¡−k¡−N ®g¢¾p¢Xm ¢eu¡ k¡C−a −Rz aMe p‰£u ®g¡p pÑ q OVe¡ÙÛ−m q¡¢Sl qC−m Bp¡j£ S¤−um f¡m¡−e¡l ®Qø¡L¡−m dªa quz ¢S‘¡p¡h¡−c ®p S¡e¡u ¢l„¡l N¢cl ¢e−Q ®g¢¾p¢Xm B−Rz ®p 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm h¡¢ql L¢lu¡ ®cez Aafl Sëa¡¢mL¡ fÐÙ a¤¹ L¢lu¡ Sëa¡¢mL¡u p¡r£−cl ü¡rl ®eez HS¡q¡l J Sëa¡¢mL¡ f ÐcnÑe£ ¢qp¡−h VÊ¡Ch¤Ée¡−m ¢Q¢q²a j§−m c¡¢Mm quz ¢a¢e ®Sl¡L¡−m ¢l„¡u B−l¡ k¡œ£ ¢Rm a¡q¡−cl R¡¢su¡ ¢cu¡−Re, clM¡Ù L¹ ¡l£

j¡−ml j¡¢mL e−q p¡r£−cl p¡j−e ®L¡e j¡m EÜ¡l qu e¡C HC p¡−Sne Aü£L¡l h−mez

l¡øÌf−rl 2ew p¡r£x ®j¡x ®q¡−pe Lw ew-838, Hp,¢h h¢ln¡mz

¢a¢e a¡yq¡l Sh¡eh¾c£−a h−me 15.09.2008 Cw a¡¢lM HS¡q¡lL¡l£

1ew p¡r£ Hp,BC S¡¢qc ®q¡ −pe Hl p −‰ ¢XE¢V−a ¢R−mez pwh¡c f¡Cu¡ f¤l¡ef¡s¡ Ju¡¢lc V¡Ju¡−ll p¡j−e AhÙÛ¡e ®euz 16.09.2008

Cw a¡¢lM ®i¡l 5.00 V¡u HL¢V ¢l„¡l N¢a−l¡dL¡−m ¢l„¡Q¡mL f¡m¡−e¡l ®Qø¡ L¢l−m a¡q¡−L BVL L −lz ®p 50 ®h¡am ¢g¢¾p¢Xm ®hl L¢lu¡ ®cuz −pM¡−e Sëa¡¢mL¡ °au¡l L¢lu¡ p¡r£−cl ü¡rl ®eez

Bp¡j£ S¤−um ¢pLc¡l−L X−L pe¡š² L−lez Bp¡j£ S −¤ um dªaL¡−m

¢l„¡l B−l¡ k¡œ£ ¢Rm, ¢h−no L¡l−Z a¡q¡−cl R¡¢su¡ ®cJu¡ qCu¡−R

HC p¡r£ Bp¡j£ f−rl HC p¡−Sne Aü£L¡l L−lez

l¡øÌf−rl 3ew p¡r£x B−e¡u¡l ®q¡−pe, Lw ew-805 ¢X¢h, h¢ln¡m ®j−–¡f¢mVe f¤¢mn, h¢ln¡m a¡q¡l Sh¡ehë£−a h−me ®k, Na 15.09.2008 Cw a¡¢l−M HS¡q¡lL¡l£ 1w p¡r£ Hp,BC S¡¢qc Hl p−‰ ¢XE¢V−a ¢R−mez ®N¡fe pwh¡−cl f¢l−fТr−a 16.09.2008 Cw a¡¢lM −i¡l 5.00 ¢j¢e−Vl pju Ju¡¢lc V¡Ju¡−ll L¡−R k¡u Hhw HL¢V

¢l„¡l N¢a ®l¡d L¢lu¡ ¢l„¡Ju¡m¡−L ®NËga¡l L−lz ¢l„¡Ju¡m¡ 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm a¡l ¢l„¡l N¢cl ¢eQ qC−a h¡¢ql L¢lu¡ ®cuz −g¢¾p¢Xm Së L−l, Sëa¡¢mL¡u p¡r£−cl ü¡rl ®euz Bp¡j£−L X−L

pe¡š² L−lez ¢l„¡u B−l¡ B−l¡q£ ¢Rm a¡q¡−cl R¡¢su¡ ®cJu¡ qCu¡−R Bp¡j£ f−rl HC p¡−Sne ¢a¢e Aü£L¡l L−lez

l¡øÌf−rl 4ew p¡r£x Lw ew-684 B¢lg¥l lqj¡e−L ®Vä¡l ®O¡oZ¡ Ll¡ qu Hhw Bp¡j£ fr qC−a a¡q¡−L ¢XLm¡Ce −O¡oZ¡ Ll¡ qu ab¡ ®Sl¡ Ll¡ qu e¡Cz

l¡øÌf−rl 5ew p¡r£x ®qj¡−ua ®q¡−pe, Sëa¡¢mL¡l p¡r£ Hhw ÙÛ¡e£u hÉ¢š²z a¡q¡l Sh¡eh¾c£L¡−m ¢a¢e h−me ®k, ¢a¢e hÉhp¡ L−lez 16.09.2008 Cw a¡¢l−M −i¡l 5.30 V¡l pju Bp¡j£l ¢eLV qC−a

50 ®h¡am −g¢¾p¢Xm EÜ¡l L¢l−a ®c−Mez f¤¢mn Sëa¡¢mL¡ f ÐÙ a¤¹ L¢lu¡ a¡q¡l pC ®euz a¡q¡l p−‰ M¢mmJ pC L−lz Bp¡j£ S¤−um−L

X−L pe¡š² L−lz Bp¡j£ S¤−um ¢l„¡Q¡mL ®p−qa¥ a¡q¡l ¢l„¡u B−l¡ k¡œ£ ¢Rm ¢Le¡ a¡q¡ ¢a¢e ®c−Me e¡C, ®Sl¡u ¢a¢e a¡q¡C h −me, a −h ¢a¢e h−me ®k, EÜ¡lL«a j¡m¡j¡m a¡q¡ −L ®cM¡Cu¡¢Rm Hhw Sëa¡¢mL¡ pC Ll¡l B−N a¡q¡−L f¡W L¢lu¡ öe¡−e¡ qCu¡¢Rmz

l¡øÌf−rl  6ew  p¡r£x  Hp,BC,  °puc  Bx  j¡æ¡e,  ac¿¹L¡l£       LjÑLaÑ¡ ¢qp¡−h p¡rÉ fÐc¡e L−lez ¢a¢e a¡q¡l Sh¡eh¾c£L¡−m h−me

®k, ¢a¢e j¡jm¡l OVe¡l pju h¢ln¡m ®j −VÊ¡f¢mVe f¤¢mn, ®N¡−u¾c¡ n¡M¡u LjÑla ¢R−mez 1ew p¡r£ S¡¢qc ®q¡−pe HS¡q¡lL¡l£z BC,J ¢qp¡−h ¢a¢e OVe¡ÙÛm p−lS¢j −e f¢lcn eÑ L−le, jÉ¡f J p§Q£fœ °au¡l L−le; −g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 161 d¡l¡ j−a p¡r£−cl Sh¡eh¾c£ ¢m¢fhÜ L−lez Bp¡j£−L ¢lj¡−ä ¢S‘¡p¡ L−lez Bp¡j£ OVe¡ ü£L¡l L−lz

ac−¿ ¹ A¢i−k¡N fÐj¡¢ea qJu¡u 1974 p¡−ml ¢h−no rja¡ BC−el 25¢h d¡l¡u Bp¡j£l ¢hl¦−Ü 10.10.2008 Cw a¡¢l−M 424 ew

A¢i −k¡Nfœ c¡¢Mm L−lez ®Sl¡L¡ −m h−me, ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 164 d¡l¡u Bp¡j£l Sh¡eh¾c£ ®lLXÑ L−l e¡Cz Bp¡j£ öd¤j¡œ ¢l„¡Q¡mL,

Afl c¤CSe f¡m¡Cu¡ −N−R Bp¡j£l ¢eLV qC−a −L¡e ®g¢¾p¢Xm f¡Ju¡

k¡u e¡C Bp¡j£ f−rl HC p¡−Sne ¢a¢e Aü£L¡l L−lez

p¡r£−cl p¡rÉ pj¡−çl f−l clM¡ØaL¡l£−L ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 342 d¡l¡u fl£r¡ Ll¡ quz aMe J clM¡Ù¹L¡l£ ¢eS−L ¢e®cÑ¡o c¡h£ L¢lu¡ ¢hQ¡l fСb eÑ ¡ L−le Hhw p¡g¡C p¡r£ ¢c−h h¢mu¡ S¡e¡uz p¡r£−cl Sh¡eh¾c£, Eiuf−rl ¢h‘ BCeS£h£−cl k¤¢J²aLÑ pj¡−çl

fl ¢h−no VÊ¡Chɤe¡m ¢hNa 26-11-2009 a¡¢lM Bp¡j£- clM¡ØaL¡l£−L 1974 p−el ¢h−no rja¡ BC®el 25¢h(2) d¡l¡l Afl¡−d Afl¡d£ p¡hÉÙ¹ L¢lu¡ 3 hvpl pnËj L¡l¡cä pq 1000/-V¡L¡ S¢lj¡e¡ Ae¡c¡u B−l¡ 4 j¡−pl pnËj L¡l¡c−äl B−cn fËc¡e L−lez

−k−qa¥ 1974 p¡−ml ¢h−no rja¡ BC−el 30 d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ ¢e¢ŸÑø pj−ul j−dÉ BC−el BJa¡u fÐcš ®L¡e VÊ¡Ch¤Ée¡−ml l¡u h¡ B−c−nl ¢hl¦−Ü Bf£m c¡−ul e¡ Ll¡ qC−m 1908 p¡−ml a¡j¡¢c BC−el 5 d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ pju h¢dÑa Ll¡l ®L¡e p¤−k¡N e¡ b¡L¡u c¢äa-clM¡ØaL¡l£ EJ² B−c−n r¥ì J Ap¿¹ø qCu¡ E−õ¢Ma p¡S¡l l¡u h¡¢a−ml fË¡bÑe¡u ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡u Aœ ¢h¢hd j¡jm¡ c¡¢Mm L−le Hhw k¡q¡l f¢l−fË¢r−a Aœ l¦m Cp¤É qu

Hhw l¦m Cp¤ÉL¡m£e pju ab¡ 21.07.2010 Cw a¡¢l−M l¦m ¢eØf¢š e¡ qJu¡ fk ¿Ñ ¹ clM¡Ù L¹ ¡l£−L AfÐaÉ¡¢nai¡−h S¡¢j−e j J¤ ² b¡L¡l B−cn fËQ¡l quz

öe¡e£L¡−m l¦m¢V EfØq¡fe Ll¡l/l¦m¢Vl üf−r hš²hÉ fÐc¡−el       SeÉ clM¡ØaL¡l£l f−r ®L¡e ¢h‘ BCeS£h£ ¢Lwh¡ clM¡Ù L¹ ¡l£ ¢e−S Bc¡m−a q¡¢Sl qe e¡Cz clM¡ØaL¡l£ a¡q¡l clM¡−Øa a¢LÑa l¡u ab¡

p¡S¡ h¡¢a −ml ®qa¥h¡c ¢qp¡−h ®k ph ®qa h¥ ¡c E−õM L¢lu¡−Re a¡q¡ j§ma, fÐbjax j¡jm¡¢V p¡rÉ¢hq£e j¡jm¡ (Case of no evidence)z ¢àa£uax 8 Se p¡r£l j−dÉ 6 Se p¡r£ fl£r¡ Ll¡ qCu¡−R ®k ®r−œ

p¡rÉ BC−el 114 ¢S d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ clM¡Ù¹L¡l£ Ae¤j¡−el p¤gm

f¡C−a qLc¡lz a«a£uax pL−mC frf¡aj m§ L p¡r£z Qa b¥ aÑ x ¢h−no

VÊ¡Ch ɤ e¡m pÇf Z§ Ñ p¡rÉ¡¢c, e¢bfœ Aed¤ ¡he, q©cu‰j Hhw j m§ É¡ue L¢lu¡ Eq¡ ¢hQ¡l ¢h−nÔoZ L¢l−a hÉbÑ qCu¡−Re ¢hd¡u eÉ¡u ¢hQ¡l hÉ¡qa qCu¡−R ®p−qa¥ a¢LÑa p¡S¡l l¡u h¡¢am qC−hz f’jax l¡ØVÌfr

k ¢¤ š²pwNa  p¡rÉ  fÐj¡−Zl  ¢i¢š−a  p−¾cq¡a£a  i¡−h  j¡jm¡¢V  fÐj¡e

L¢l−a hÉbÑ qCu¡−Rez

Afl ¢c−L Aflf−r ¢h‘ −Xf¤¢V HÉ¡VZÑ£ ®Se¡−lm q¡¢Sl qCu¡ öe¡e£L¡−m l¦m¢Vl Qlj ¢h−l¡¢da¡ L−lez ¢a¢e ¢e−hce L−le ®k ¢h−no

rja¡ BCe 1974 Hl 25¢h (2) d¡l¡u p¡S¡l ¢hl¦−Ü HLC BC−el 30 d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ clM¡ÖaL¡l£l Bf£m Ll¡l p¤−k¡N ¢Rm, ®Le clM¡ØaL¡l£ ®pC p¤−k¡N NËqZ e¡ L¢lu¡ ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡u HC ¢h¢hd j¡jm¡ c¡−ul L¢lu¡−Re, a¡q¡l ®L¡e hÉ¡MÉ¡ ¢a¢e a¡q¡l clM¡−Ù¹ ®ce e¡Cz a¡q¡ R¡s¡ ¢a¢e B−l¡ ¢e−hce L−le ®k, ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢d 561H d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ p¡S¡ h¡¢am Ll¡l ja ®L¡e A¢euj

ApwN¢a j¡jm¡ e¡Cz pLm p¡r£NZ a¡q¡−cl Sh¡eh¾c£−a EÜ¡lL«a h¡wm¡−c−n ¢e¢oÜ i¡la£u ®g¢¾p¢Xm c¢äa-clM¡Ù L¹ ¡l£l −cM¡−e¡ j−a a¡q¡l ¢eS q¡−a ¢e−Sl ¢eu¿»Z¡d£e ¢eS ¢l„¡l N¢cl ¢eQ

qC−a ®i¡l 5.30 ¢j¢e−Vl pju h¡¢ql L¢lu¡ ¢cu¡−Re, a¡q¡ pLm

p¡r£NZ a¡q¡−cl Sh¡eh¾c£−a h¢mu¡®Re J flØfl flØfl−L pjb eÑ L¢lu¡−Re Hhw OVe¡l paÉa¡ p−¾cq¡a£ai¡−h fÐj¡Z L¢l−a prj qCu¡−Rez ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m p¤hÉ¡MÉ¡a, p¤¢heÉÙ¹ ¢hQ¡l ¢h−n oÔ Z, p¡rÉ¡¢c j§mÉ¡ue J L¡NSfœ fkÑ¡−m¡Qe¡ L¢lu¡ p¤¢Q¢¿¹a A¢ij−al ¢i¢š−a a¡q¡l HC l¡u fËc¡e L¢lu¡−Re, k¡q¡ p¡rÉ¢hq£e j¡jm¡  (Case of no evidence)  h¢mu¡ A−k±¢š²L L¡l −Z ab¡ ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡u h¡¢am qJu¡l AhL¡n e¡C ¢hd¡u l¦m¢V M¡¢lS qC−h Hhw ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡−ml l¡u hq¡m b¡L¡l ¢e−hce L−lez

Aœ j¡jm¡u clM¡Ù¹L¡l£ h¡wm¡−c−n ¢e¢oÜ ®O¡¢oa A¯hd i¡la£u ¯au¡l£ 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm HL¡¿¹ ¢eS cM®m l¡M¡l Afl¡®d 1974 p¡−ml ¢h−no rja¡ BC−el 25¢h(2) d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m La«ÑL fÐcš L¡l¡cä¡−cn ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l

¢hd¡e  Ae ¡u£   Bc¡m−al  A¿¹¢eÑ¢qa  rja¡  fÐ−u¡N  Hl  BJa¡u

h¡¢a−ml fСbÑe¡ L¢lu¡−Rez ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ Bc¡ma ®Lhm j¡œ aMeC A¿¹¢eÑ¢qa rja¡ fÐ−u¡N L¢lu¡ fÐcš

p¡S¡ h¡¢am L¢l−a f¡−le kMe ®c−Me ®k, Eš² p¡S¡ Bc¡m−al HM¢au¡l¢hq£e Abh¡ L¢ba OVe¡u Bp¡j£ La LªÑ ®L¡e Afl¡d pwN¢Wa

qu e¡C; Abh¡ ®L¡e BCeNa p¡rÉ fÐj¡Z¡¢c R¡s¡ p¡S¡ ®cJu¡ qCu¡−R

k¡q¡l g −m eÉ¡u ¢hQ¡l hÉ¡qa qCu¡−Rz H−r −œ Bj¡ −cl p −h ¡Ñ µQ Bc¡m−al  46 DLR (AD)67, Sher Ali-vs, state ®j¡LŸj¡l eS£l

f ТZd¡e−k¡NÉ; ®kM¡−e ¢pÜ¡¿ ¹ qu ®k, “This power may be exercised to quash a proceeding or even a conviction on conclusion of a trial, if the court concerned got no jurisdiction to hold the said trial, or the facts alleged against the accused do not constitute any criminal offence or the conviction has been based on ‘no evidence’ or otherwise to secure ends of Justice.“

®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H Hl ¢hd¡e Ae¤k¡u£ A¿¹¢eÑ¢qa rja¡ fÐ−u¡−Nl j¡dÉ−j p¡S¡ h¡¢a−ml ®r−œ Bl HL¢V ¢hou …l¦−aÅl p−‰ ¢h−hQe¡u ¢e−a qC −h, a¡q¡ qCm k¢c ¢hQ¡¢lL Bc¡ma ¢Lwh¡ VÊ¡Ch¤Ée¡m

Hl NW−e −L¡e œ¦¢V ¢hQ¤É¢a ab¡ Quorum-non-judice Hl A¢i −k¡N b¡−Lz HC ®r−œ Bj¡−cl p−h ¡Ñ µQ Bc¡m−al  8 BLC (AD)176, Khoka Mollah vs-State j¡jm¡u ¢pÜ¡¿¹ qu ®k,  “That if the conviction is

based on no evidence, or if the trial court has no jurisdiction, which can be called corum-non-judice, the conviction is liable to be quashed in exercising the inherent power of this court under section 561A of the code of Criminal Procedure.“

j¡jm¡u clM¡Ù¹L¡l£ ¢hQ¡l L¡kÑ pj¡−çl fl fСç p¡S¡ h¡¢a−ml SeÉ p¡rÉ¢hq£e j¡jm¡  (Case of no evidence)  ®qa¥h¡−c ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ Bc¡m −al A¿¹¢eÑ¢qa rja¡ fÐ−u¡−Nl fСbÑe¡z clM¡Ù¹L¡l£ k¢c Afl¡d pwNWe L¢lu¡ b¡−L Hhw ac¡e k¤ ¡u£ ¢hQ¡¢lL Bc¡ma k¢c p¡rÉ fÐj¡Z ¢hQ¡l ¢h−n oÔ Z L¢lu¡ Afl¡d£−L p¡S¡ fÐc¡e L¢lu¡ b¡−L a¡q¡ qC−m ea¥e L¢lu¡ p¡rÉ fÐj¡Z

NËqZ h¡ p¡rÉ¡¢c paÉ ¢L ApaÉ a¡q¡ ¢hQ¡l ¢h −n oÔ Z f h§ ÑL Bc¡m−al A¿¹¢eÑ¢qa rja¡ fÐ−u¡−Nl j¡dÉ−j p¡S¡ h¡¢a−ml p¤−k¡N HC d¡l¡u q¡C−L¡V−ÑL fÐc¡e Ll¡ qu e¡Cz ®Lhmj¡œ ¢hQ¡¢lL Bc¡m−alC ®pC rja¡ B−Rz HC ®r−œ Bj¡−cl p−hÑ¡µQ Bc¡m−al  28 DLR(AD)38, Abdul Quader Chowdhury vs State  j¡jm¡l eS£l fТZd¡e−k¡NÉ;

®kM¡−e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k, “Where the allegations made constitute an offence, but there is either no legal evidence adduced in support of the case or the evidence adduced clearly or manifestly fails to prove the charge. It is further held in the same case that in exercising the jurisdiction under section 561A of the Code of Criminal Procedure the High Court would not embark upon an enquiry as to whether the evidence in question is reliable or not. That is the function of the trial Magistrate, and ordinarily it would not be open to any party to invoke the High Court’s inherent jurisdiction and contend that on a reasonable appreciation of the evidence the accusation made against the accused would not be sustained.“

   Bjl¡ phÑ fÐb−j p¡r£−cl p¡rÉ fkÑ¡−m¡Qe¡ L¢lu¡ ®c¢Mh clM¡Ù¹L¡l£l c¡h£ ®j¡a¡−hL Cq¡ p¡rÉ¢hq£e j¡jm¡  (Case of no evidence) ¢Le¡?

l¡øÌf−rl 1ew p¡r£ HS¡q¡lL¡l£, ¢a¢e h−me SëL«a ®g¢¾p¢Xm clM¡Ù¹L¡l£l ¢l„¡l N¢cl ¢eQ qC−a clM¡Ù L¹ ¡l£ ¢eS q¡−a h¡¢ql L¢lu¡ ®ce; ¢a¢e a¡q¡l Q¡r¥o p¡r£z ¢a¢e HS¡q¡l, HS¡q¡−l a¡q¡l ü¡rl, Sëa¡¢mL¡ Hhw 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm, fÐcnÑe£ J hÙ¹¤ fÐcnÑe£ ¢qp¡−h Bc¡m−a ¢Q¢q²a L−lez 1ew p¡r£−L pjbÑe L¢lu¡ 2,3,5 ew p¡r£NZ

J HLC i¡−h p¡rÉ ®ce ®k, EÜ¡lL«a, ¢e¢oÜ i¡la£u 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm clM¡Ù¹L¡l£l ®cM¡−e¡ j −a OVe¡l Ù ¡Û e J pj −u a¡q¡l ¢eS ¢l„¡l N¢cl (¢p−Vl) ¢eQ qC−a ¢eS q¡−a h¡¢ql L¢lu¡ ®ce, a¡q¡ p¤Øfø fÐa£uj¡ez 5ew p¡r£ HLSe Sëa¡¢mL¡l p¡r£ Hhw ÙÛ¡e£u hÉ¢š², a¡q¡l h¡p¡l p¡j−eC OVe¡ÙÛm ¢a¢eJ Q¡r¥o p¡r£z ¢a¢e 1,2,3 ew p¡r£N−Zl p¡rÉ f¤l¡f¤¢l pjbÑe L¢lu¡−Rez 4ew p¡r£−L ®Vä¡l −O¡oZ¡

Ll¡ qCu¡ −R, k¡q¡l AbÑ qC−a −R f§hÑhaÑ£ p¡r£ ®k Sh¡eh¾c£ fÐc¡e L¢lu¡−R a¡q¡C flha £Ñ p¡r£l Sh¡eh¾c£ ab¡ 4ew p¡r£l Sh¡eh¾c£

Hhw clM¡Ù¹L¡l£ fr Eš² ®Vä¡lL«a p¡r£−L ®Sl¡ e¡ L¢lu¡ ¢XLÓ¡Cä ®O¡oZ¡ L¢lu¡−Re, ®pC ®r−œ fÐj¡¢ea qu −k, 4ew p¡r£ 3ew p¡r£l Sh¡eh¾c£l Ae¤l¦f Sh¡eh¾c£ fÐc¡e L¢lu¡−Re ¢hd¡u 1,2,3,4 J 5ew

p¡r£ flØfl-flØfl−L pjbÑe L¢lu¡ Sh¡eh¾c£ fÐc¡e L¢lu¡−Rez A¢i−k¡N f−œ pwk¤¢š²u 7ew p¡r£ glj¡m p¡r£ ¢k¢e p¡rÉ ¢c−a q¡¢Sl

qe e¡C, ¢a¢e öd¤j¡œ fСb¢jL abÉ ¢hhlZ£ (Hg,BC,Bl) glj f§lZ L¢lu¡−Re j¡œz a¡q¡l p¡rÉ j§mÉ¡ue ¢h−hQÉ ¢hou e−qz 8ew p¡r£ j¡jm¡l ac¿¹L¡l£ LjÑLaÑ¡, ¢k¢e h¢ln¡m ®j −VÊ¡f¢mVe f ¢¤ mn Hl −N¡−u¡−¾c n¡M¡l HLSe Hp,BC, ¢a¢e a¡q¡l Sh¡eh¾c¢−a h−me ®k, OVe¡ÙÛm p−lS¢j −e f¢lcn eÑ L¢lu¡, jÉ¡f J p Q§ £fœ f ÐÙ a¤¹ L¢lu¡ ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 161 d¡l¡u p¡r£−cl Sh¡eh¾c£ ¢m¢fhÜ L¢lu¡, ¢hÙ¹¡¢la ac¿¹ L¢lu¡ OVe¡l paÉa¡ fÐj¡¢Za f¡Cu¡ A¢i−k¡Nfœ c¡¢Mm L¢lu¡−Rez ¢a¢e A¢i−k¡N fœ, A¢i−k¡N f−œ a¡q¡l ü¡rl, jÉ¡f, p§Q£fœ VÊ¡Ch¤Ée¡−m f ÐcnÑe£ ¢qp¡−h ¢Q¢q²a L¢lu¡−Rez     

®L¡e p¡r£l p¡−rÉ OVe¡l ÙÛ¡e, pju J SëL«a 50 ®h¡am −g¢¾p¢Xm Hl ¢ho−u p¡j¡eÉaj œ¦¢V ¢hQ¤Éa O−V e¡C, k¡q¡ p¡S¡f Ë¡ç clM¡ØaL¡l£l HL¡¿¹ cMm J ¢eu¿»Z qC−a EÜ¡l Ll¡ qCu¡−R h¢mu¡ pw¢nÔØV p¡rÉ fËj¡e qC −a p¤ØfÖV fÐa£uj¡e k¡q¡ p¤¢e¢ŸÑøi¡−h f Ðj¡Z L −l ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m BCeNa p¡rÉ fÐj¡−el ¢i¢š−a clM¡Ù¹L¡l£−L p¡S¡

fÐc¡e L¢lu¡−Re ¢hd¡u clM¡Ù¹L¡l£l HC ®qa¥h¡c A−k±¢š²Lz Ef−l¡š² p¡r£−cl p¡rÉ¡¢c ¢hQ¡l ¢h−n oÔ−Z p¤Öfø fÐa£uj¡e ®k, Aœ j¡jm¡¢V/l¡u¢V ®L¡e AhÙÛ¡u p¡rÉ¢hq£e j¡jm¡ (Case of no evidence) hm¡ k¡u e¡z

          clM¡ØaL¡l£l  "¢àa£u" −qa h¥ ¡c q−µR pLm p¡r£−L fl£r¡ Ll¡

qu e¡C, ¢hd¡u 1872 p¡−ml p¡rÉ BC−el 114¢S d¡l¡l ¢hd¡e Ae¤k¡u£ clM¡Ù¹L¡l£ p¤gm f¡C−a qLc¡l Hhw a«a£uax pLm p¡r£C frf¡aj§mL p¡r£z ¢hou c¤C Bjl¡ HLp−‰ ¢hQ¡l ¢h−nÔoZ L¢lhz p¡rÉ BC−el 114¢S d¡l¡l j§m fТaf¡cÉ ¢hou qC−a−R-k¢c ®L¡e f−r p¡rÉ

E›¡fe L¢l−a f¡¢l−ae ¢L¿ºE›¡fe L−le e¡C, a¡q¡ qC−m üi¡haC Ae¤j¡e Ll¡ k¡u ®k k¢c Eš² p¡r£ E›¡¢fa qCa a−h Eq¡ a¡q¡l ¢hf−r

k¡Caz ®g±Sc¡l£ j¡jm¡l p¡r£ E›¡f−el hÉbÑa¡l g−m HC Ae¤j¡e Ll¡ qu ®k, Eš² p¡rÉ E›¡¢fa qC−m ®k fr p¡rÉ E›¡f−el ¢hla ¢R−me

a¡q¡l ¢hf−r Eq¡ L¡S L¢laz AbÑ¡v HC j¡jm¡u ®k−qa ¥ 8 Se p¡r£l j−dÉ 6 Se p¡r£ E›¡fe/fl£r¡ Ll¡ qCu¡−R, h¡L£ 2 Se k¢c E›¡fe/fl£r¡ Ll¡ qCa a¡q¡ qC−m a¡q¡ l¡−øÌl ¢hf−r k¡Ca Hhw HC

p¤¢hd¡ clM¡Ù¹L¡l£ f¡C−ae Hhw clM¡Ù¹L¡l£ A¢i −k¡N qC−a AhÉ¡q¢a f¡C −aez a −h E−õMÉ ®k, A¢i−k¡N f −œ E¢õ¢Ma 2Se Ae¤f¢Ù aÛ p¡r£l 1 Se ab¡ 7ew p¡r£ fСb¢jL abÉ ¢hhlZ£ (Hg,BC,Bl) glj

f§lZL¡l£, ¢k¢e HLSe glj¡m p¡r£ j¡œz a¡q¡l p¡−rÉl j§mÉ¡ue j¡jm¡l ®L¡e ¢hl¦f fÐi¡h ®g¢ma h¢mu¡ ¢hnÄ¡p Ll¡l ®L¡e L¡lZ e¡Cz j¡jm¡l/OVe¡l paÉa¡ fÐj¡−el SeÉ pLm p¡r£−L Bc¡m−a p¡rÉ fÐc¡e L¢l−a qC−h a¡q¡l h¡dÉh¡dLa¡ e¡C; pLm p¡r£−L E›¡f−el Ai¡−h Bp¡j£ AhÉ¡q¢a f¡C−h a¡q¡J p¢WL e−qz H−r−œ 4 BLC 275 j¡jm¡l

e¢Sl E −õM−k¡NÉ, ®kM¡−e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k,

Out of fifty-six charge sheet witnesses thirty-four witnesses had been examined in the instant case. Mere lact that

prosecution failed to examine other witnesses cannot be a manifestation that such witnesses were unwilling to support prosecution case. Non production of such witnesses at the trial did not at all destroy the evidence produced and adduced by other witnesses. Condemned prisoners and appellants cannot get any benefit of section 114(g) of the Evidence Act. Moreover, now-a-days citizens of the land who are cited witnesses do not dare to stand in witness box to give testimony against the offenders and dot not want to invite enmity for fear of their lives and they also incur apprehension that they might even be snubbed out of the world.

clM¡Ù¹L¡l£ f−rl p¡S¡ h¡¢a−ml AeÉ B¢SÑ, pLm p¡r£C frf¡aj§mL p¡r£ ®p−qa¥ eÉ¡u ¢hQ¡l hÉ¡qa qCu¡−Rz fÐa£uj¡e ®k, l¡øÌ

f−rl 5ew p¡r£ Sëa¡¢mL¡l HLSe p¡r£ Hhw a¡q¡l ¢WL¡e¡ OVe¡ ÙÛ¡−el f¡ −nÄÑz ¢a¢e ay¡q¡l p¡−rÉ j¡jm¡l OVe¡ pÇf§ZÑ pjbÑe L¢lu¡ AeÉ¡eÉ p¡r£−cl p¡rÉ pjbÑe L¢lu¡−Re; ¢a¢e HLSe …l¦aÅf§ZÑ p¡r£

Hhw pÇf§ZÑ ¢el−fr hÉ¢š²z ay¡q¡l p −‰ fТa−hn£ ¢Lwh¡ Ù ¡Û e£u ®m¡L ¢qp¡−h clM¡Ù L¹ ¡l£l ®L¡e nœ¦a¡ ¢Rm Hje −L¡e p¡rÉ fÐj¡e Sh¡eh¾c£−a B−p e¡Cz ¢a¢e a¡q¡l p¡−rÉ p¤Øføi¡−h E−õM L¢lu¡−Re

®k, OVe¡l ¢ce ®i¡l 5.30 ¢j¢e−Vl pju clM¡Ù¹L¡l£ Bp¡j£l ¢l„¡l

¢p−Vl ¢eQ qC−a Bp¡j£ ¢eS q¡−a ¢e¢oÜ ®O¡¢oa i¡la£u 50 ®h¡am ®g¢¾p¢Xm h¡¢ql L¢lu¡ ®cu, k¡q¡ ¢a¢e ®c−Me Hhw a¡q¡l p¡j −e Sëa¡¢mL¡ °au¡l qu, a¡q¡−L f¢su¡ öe¡−e¡ qC−m, ¢a¢e a¡q¡−a

ü¡rl L−le Hhw Sëa¡¢mL¡u ®pC ü¡rl ¢a¢e VÊ¡Ch¤Ée¡−m pe¡š²

L−le, k¡q¡ fÐcnÑe£ ¢qp¡−h ¢Q¢q²a quz AeÉ ®L¡e p¡r£ e¡ b¡¢L−mJ HC HLj¡œ ¢el−fr Sëa¡¢mL¡l p¡r£l p¡−rÉl ¢i¢šC OVe¡l paÉa¡ fÐj¡Z qCu¡−R j−jÑ clM¡Ù¹L¡l£−L A¢ik¤š² L¢l−m BC−el ®L¡e hl−Mm¡f qCa e¡ h¡ eÉ¡u ¢hQ¡l Hl e£¢a m´Oe qCa e¡ h¢mu¡ Bjl¡ ¢hnÄ¡p L¢lz

1872 p¡−ml p¡rÉ BC−el 134 d¡l¡u j¡jm¡/OVe¡ fÐj¡−Zl SeÉ ®L¡e ¢e¢ŸÑø pwMÉL p¡r£ fl£r¡ Ll¡l Lb¡ E −õM e¡Cz ®k ®L¡e pwMÉL p¡r£ Hje¢L 1 Se p¡r£l p¡rÉ à¡l¡ J OVe¡l paÉa¡ fÐj¡e

f¡Ju¡ pñhz EµQal Bc¡m−a H ¢ho−u i ¢§ l i ¢¨ l e¢Sl l¢qu¡−Rz a¾j−dÉ Bj¡−cl p−h ¡Ñ µQ Bc¡m−al Eusuf Sk. VS-Appellate Tribunal,

29 DLR S.C. 211, j¡jm¡l eS£l f ТZd¡e−k¡NÉz ®kM¡−e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k, “The Evidence Act provides that no particular number of witnesses should in any case be required for the proof of any fact if the consensus of judicial opinion is that believed, conviction can be based on the solitary evidence of a witness, of course if the veracity of the witness is not tainted in any manner. High court declined to interfere where the special Tribunal as well as the Appellate Tribunal felt satisfied and relied upon one witness to pass sentence of conviction.“

frf¡aj§mL p¡r£ qC−mJ a¡q¡−cl p¡−rÉl Efl ¢eiÑl L¢lu¡      Bp¡j£−L p¡S¡ ®cJu¡ h¡ Bp¡j£−L ®c¡o£ p¡hÉÙ¹ L¢l−a BCeax ®L¡e

h¡d¡ e¡Cz H ¢ho−u 51 DLR 82 Hl j¡jm¡u Nª¢qa ¢pÜ¡¿¹ ®cM¡ k¡C−a f¡−lz a−h frf¡aj§mL/Interested p¡r£−cl p¡−rÉl j§mÉ¡ue Hl ¢ho−u Bj¡−cl p−hÑ¡µQ Bc¡m−al  49 DLR (AD) 154, j¡jm¡u Nª¢qa ¢pÜ¡¿¹ HM¡−e ¢h−noi¡ −h f ТZd¡e−k¡NÉ; −kM¡−e ¢pÜ¡¿ ¹ qu ®k,

 “A witness for the prosecution does not become partisan per se nor an eye witness can be disregarded merely because he has come to support the prosecution party. It was necessary to consider the whole evidence and them to assess the worth of the witnesses as a whole“.

clM¡Ù¹L¡l£l ¢àa£u J a«a£u ®qa¥h¡c J Ef−l¡š² B−m¡Qe¡ J ¢pÜ¡−¿ l¹ B −m¡−L ¢h−hQe¡l ®k¡NÉ eu h¢mu¡ Bjl¡ ¢hnÄ¡p L¢lz

c¢äa-clM¡ØaL¡l£ a¢LÑa l¡u¢V ®k −qa¤ ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m LaѪL ¢h−no rja¡ BC−el 25¢h(2) d¡l¡ j−a ®p−qa ¥ HLC BCe 30 d¡l¡ ¢hd¡e Ae¤k¡u£ 30 ¢c−el j−dÉ clM¡ØaL¡l£l Bf£m Ll¡l p¤¢eÑŸÖV

J p ؤ fØV ¢hd¡e b¡L¡ p−a JÄ clM¡ØaL¡l£ ®pC p¤−k¡N NËqZ e¡ L¢lu¡ öd¤j¡œ ¢hm−ðl L¡l−Z ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡u Aœ Bc¡m−al A¿¹Ñ¢e¢qa rja¡ fÐ−u¡−Nl fËaÉ¡n¡u HC ¢h¢hd j¡jm¡ c¡−ul L¢lu¡−Re

AbQ ¢hm−ðl ®k ¢h−no ®L¡e L¡lZ h¡ ¢h −no ®L¡e hÉ¢aœ²j OVe¡ ¢Rm ®pC dl−Zl ®L¡e hÉ¡MÉ¡ clM¡−Ù¹ E−õM e¡Cz ¢L¿¤¹ Aœ d¡l¡u pQ¡l¡Q¡l hÉ¢aœ²jdj £Ñ j¡jm¡ qJu¡u ¢hm−ðl L¡l −Z ¢h−hQe¡j§mL A¿¹¢eÑ¢qa rja¡ fË−u¡N eÉ¡u ¢hQ¡l L¢lh¡l SeÉ a¢LÑa l¡u h¡¢a−ml L¡lZ

qC−a f¡−l e¡z HC ®r−H Bj¡−cl p®hÑ¡µQ Bc¡m−al  57 DLR (AD)

102 Hl e¢Sl f Ë¢Zd¡e®k¡NÉ; ®pM¡−e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k, “In the background of the facts this is not a case of exceptional nature calling for quashing on the ground at delay or for exercise of discretion or of doing complete Justice.”

¢hm−ðl −qa h¥ ¡−c ®g±Sc¡l£ L¡kÑfÊZ¡m£ h¡¢am  p¡d¡lZ L¡lZ h¢mu¡ dl¡ qC−m H−c−nl ®g±Sc¡l£ fËn¡p−e ab¡ ®g±Sc¡l£ Bc¡ma/VÊ¡Ch¤Ée¡−m ¢hQ¡l hÉhØq¡l pjØa d¡lZ¡l Efl ¢hl¦f fËi¡h pª¢ØVpq p¡¢hÑL f¢l−hn f¢l¢Øq¢a Al¡SLa¡l ¢c−L d¡¢ha qC−hz a¡C ®kC ®r−œ BCe pi¡ ¢h−no ¢h−no fÐ−u¡S−e Seü¡−bÑ ¢h−no ¢h−no

BCe fÐZue L¢l−a h¡dÉ qu, ®pC ®r−œ ¢h−noaÅC ph ¡Ñ−NËfÐd¡eÉ f¡Ju¡ E¢Qv, AeÉb¡u BCe fÐZu−el j§m E−ŸnÉC hÉ¡qa qC−hz H ®r−œ Bj¡−cl p−hÑ¡µQ Bc¡m−al 56DLR (AD) 120 Hl e¢Sl fË¢Zd¡e®k¡NÉ; ®kM¡−e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k, “Once quashing of proceedings of criminal case on the ground of delay is made general that shall destroy the concept of administration of criminal Justice and finally lead to anarchy.”

¢h−no VÊ¡Chɤe¡m a¡q¡l l¡u¢V −k Bw¢N−L Hhw h qª šl p ¢¤ heÉÙ ¹ f¢lp−l fkÑ¡−m¡Qe¡ J fkÑ−hr−Zl B−m¡−L fËc¡e L¢lu¡−Re a¡q¡ paÉC AaÉ¿¹ abÉ pjªÜ, hÙ¹¤¢eù EvL«ø l¡u, Bc¡m−al i¡o¡u  Rich Judgmentk¡q¡ ®L¡e AhØq¡C clM¡ØaL¡l£ hJ²hÉ j−a p¡rÉ¢hq£e j¡jm¡ (Case of no evidence) Hl g−m¡cu hm¡l ®L¡e AhL¡n e¡Cz ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m ®kM¡−e a ¡y q¡l l¡u, HS¡q¡l, Sëa¡¢mL¡, A¢i−k¡Nfœ, p¡r£N−Zl p¡rÉ, Eiu f−rl ¢h‘ BCeS£h£−cl hš²hÉ/k¤¢š²aLÑ ¢hÙ¹¡¢la J œ²j ¢heÉ¡−p p¤¢hÙ¹¡¢la B−m¡Qe¡, fkÑ¡−m¡Qe¡ J f Ð−aÉL p¡r£l p¡rÉ j§mÉ¡u−el ¢i¢š−a üa¿» J ¢iæ Bw¢N−L fÐc¡e L¢lu¡−Re a¡q¡−L p¡rÉ¢hq£e l¡u hm¡ BC−el fТa AnÐÜ¡lC h¢qxfÐL¡nz

®k−qa¤ Cq¡ ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l ¢hd¡e j−a p¡S¡ h¡¢a−ml B −hce ®p−qa¤ Bf£m j¡jm¡ öe¡e£l B¢ ‰−L p¡¢hÑL ¢hou¡¢c aæ L¢lu¡ ¢h −hQe¡, fkÑ¡−m¡Qe¡ J j§mÉ¡ue L¢lu¡ ¢hØa¡¢la hÉ¡MÉ¡pq ¢hQ¡l ¢h−nÔoZ Ll¡l AhL¡n e¡ b¡L¡u Bjl¡ ¢hØa¡¢la hÉ¡M¡u k¡C−a h¡d¡NËÙ Û HC ®r−œ 46 DLR (AD),67  ®j¡LŸj¡u Nª¢qa p −h ¡Ñ µQ Bc¡m −al ¢pÜ¡¿¹ Ae¤plZ£u ®pM¡−e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k;-

“The inherent power may be invoked independent of powers conferred by any other provisions of the Code. This power is neither appellate power, nor revisional power nor power of review and it is to be invoked for the limited purposes.“

HC ¢hou Bj¡−cl p−hÑ¡µQ Bc¡m−al  31  DLR (AD),69, Bangladesh–vs-Tan kheng Hock  j¡jm¡l ¢pÜ¡−¿¹ −g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡u q¡C−L¡−V lÑ A¿ ¢¹ e ¢Ñ qa rja¡ fÐ−u¡−Nl f Z§ ¡Ñ ‰ ¢cL ¢e−c nÑ e¡ ¢hnci¡−h B−m¡¢Qa qCu¡−R, k¡q¡l Awn ¢h−no Aœ j¡jm¡l

®r−œ pÇfªš², a¡q¡ E −õMÉ, ®kM¡−e ¢pÜ¡¿ ¹ qu ®k;

"Section 561A does not confer a new power upon the High Court. All that this section does is that it declares that such

inherent powers as the High Court may possess have not been taken away or abridged by any of the provisions of the Code of Criminal Procedure. The High Court is not given nor did it ever possess, unrestricted and undefined power to make any order, it might be pleased to consider, was in the interest of Justice. Its inherent powers are much controlled by principle and precedents as are its expressed powers conferred under the statute. The High Court can not exercise its inherent power unless it is absolutely necessary for carrying out the other provisions of the Code or for doing Justice, that is, to prevent abuse of the process of any court or otherwise to secure the ends of Justice. "

k¢cJ Ef−l¡š² B−m¡Qe¡, E−õ¢Ma eS£l…¢ml ¢pÜ¡−¿ l¹ f¢l−fТr−a Cq¡ p¤Øfø fÐa£uj¡e ®k, ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l

¢hd¡e Ae¤k¡u£ c¢äa B −cn h¡¢a −ml ®r −œ ¢ae¢V ¢houC ¢h−hQe¡u fÊ¡d¡eÉ f¡C−h, kb¡;  BCeNa p¡rÉ fÐj¡−el Ai¡h Hhw Bc¡ma NW−e œ¦¢V (Quoram-non-judice) Hhw BC−el AfhÉhq¡l k¡q¡l

g−m eÉ¡u ¢hQ¡l hÉ¡qaz Bj¡−cl Ef−l¡š² B−m¡Qe¡u J E−õ¢Ma ¢pÜ¡−¿ ¹ Cq¡ p ؤ fø fÐa£uj¡e ®k, Aœ ®j¡L¡Ÿj¡u a¡q¡l −L¡e hÉaÉu O−V e¡Cz

Ef−l¡š² B−m¡Qe¡l ¢i¢š−a ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡u A¿¹¢eÑ¢qa rja¡ pÇf −LÑ p−hÑ¡µQ Bc¡m−al ¢cL ¢e −c nÑ e¡ p¤Øfø qJu¡ p−aÅJ Bjl¡ ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l A¢fÑa A¿¹¢eÑ¢qa rja¡

fÐ−u¡−Nl ®r−œ B−l¡ HLV¤ ®hn£ ANËpl qCu¡ j¡jm¡l ¢ho−u ¢hÙ¹¡¢la B−m¡Qe¡ fkÑ¡−m¡Qe¡ L¢l−a h¡dÉ qCu¡¢R, −Lee¡ l¦m öe¡e£L¡−m clM¡Ù L¹ ¡l£ f−r l¦m¢V pjbÑe L¢lu¡ hš²hÉ EfÙÛ¡fe Ll¡l

®Lq ¢R−me e¡z ®pC SeÉ k¡q¡−a Bh¡lJ eÉ¡u ¢hQ¡l hÉ¡qa qJu¡l AS¤q¡a E›¡¢fa e¡ qu a¡C eÉ¡u ¢hQ¡ −ll ü¡ −bÑC ®g±Sc¡l£ L¡k ¢Ñ h¢dl 561H d¡l¡l clM¡−Ù¹ clM¡Ù¹L¡l£l cä/p¡S¡ h¡¢a−ml ®k pLm ®qa¥h¡c clM¡−Ù¹ E−õM B −R a¡q¡l pLm…¢m Bjl¡ d¡l¡h¡¢qLi¡ −h ®j¡V¡j¤¢V ¢hQ¡l ¢h−n oÔ Z L¢l−a ®Qø¡ L¢lu¡¢R Hhw ®p ®r−œJ clM¡Ù¹L¡l£ Qa¥bÑ J f’j ®qa¤h¡c HlJ ®L¡e −k±¢š²La¡ M¤y¢Su¡ f¡C e¡Cz

a −h, p¡¢hÑL ¢h−hQe¡u ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m Hl l¡®u ®L¡e œ¦¢V ¢hQɤa ¢Lwh¡ clM¡ØaL¡l£l ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l ¢hd¡−el BJa¡u C¢af −§ hÑ E¢õ¢Ma p−h ¡Ñ µQ Bc¡m−al ¢pÜ¡ −¿ l¹ B −m¡−L ®L¡e p¤−k¡N f¡Ju¡l AhL¡n B−R h¢mu¡ HC Bc¡ma j−e L−l e¡z ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡−ml HC "EvL«ø" (clM¡Ù L¹ ¡l£l ¢eLV a¢L aÑ ) Bc¡m−al i¡o¡u

"Rich Judgment" ¢V k¢c "abÉ pjªÜ hÙ¹¤¢eù EvL«ø" l¡u qCa, ab¡ clM¡ØaL¡l£l ®h¡dNjÉ i¡o¡u fËcš qCa, a¡q¡ qC−m clM¡ØaL¡l£−L q¡C−L¡VÑ ®c¢M−a qCa e¡ h¡ ay¡q¡ −L −Lq q¡C−L¡VÑ ®cM¡−e¡l c¤xp¡qp L¢la e¡, clM¡Ù¹L¡l£l ®h¡dNjÉ i¡o¡u l¡u¢V fÐQ¡¢la qC−m a¡q¡l abÉ

Ef¡š, f¢l−n−o Efpwq¡−l fËcš p¡S¡ −Le a¡q−L fÐc¡e Ll¡ qCu¡−R, ¢a¢e ¢L p¢aÉC ®c¡o£? Eš² p¡S¡ p¢WL ¢L ®h¢WL? a¡q¡ Efm¢ì L¢l−a

prj qC−aez ®p−r−œ quah¡ clM¡ØaL¡l£ HC A¢d−r−œ p¡S¡ h¡¢a−ml B−hce L¢l−ae q¡C−L¡−VÑ B¢p−ae Hhw ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡−ml HC Ha  "abÉ pjªÜ hÙ¹¤¢eù EvL«ø" l¡u¢V ¢hQ¡l fСb £Ñ l ¢eLV paÉC j m§ É¡¢ua qCaz Bj¡−cl pj¡−S fËQ¢ma HL¢V fÐhQe B−R "h¡wN¡m£−L q¡C−L¡VÑ ®cM¡−e¡" pju f¢lha eÑ qCu¡ −R ¢L¿ ¤¹ h¡wN¡m£−L q¡C−L¡YÑ~ ®cM¡−e¡l f ËhZa¡ HMeJ f¢lhaÑe qu e¡Cz k¡q¡ AaÉ¿¹ c¤x −Ml Hhw ®hce¡l! ¢hQ¡lf Сb £Ñ l ®h¡dNjÉ i¡o¡u ¢hQ¡l L¡k Ñ f¢lQ¡me¡ e¡ qJu¡u HMeJ ®h¡dNjÉa¡l Ai¡−h h¡wN¡m£ ü¡d£ea¡l Ha hvpl flJ q¡C−L¡VÑ ®cM¡l Ll¦Z A¢i‘a¡l e¡Nf¡n qC−a h¡¢ql qC−a f¡−le e¡Cz

HMeJ qu Lb¡u eu Lb¡u h¡wN¡m£ −L q¡C−L¡VÑ ®cM¡−e¡l ja AhÙ ¡Û l ¢nL¡l qC−a qu, Bl HC ¢nL¡−ll ®V¡f ¢qp¡−h ay¡q¡l¡C hÉhq©a qe k¡q¡−cl −L NZf ÐS¡a¿ £» h¡wm¡−c−nl pw¢hd¡−el 7ew Ae¤−µR−c fÐS¡a−¿»l pLm rja¡l j¡¢mL ¢qp¡−h A¢i¢qa Ll¡ qCu¡−Rz a¡C

S¡¢al SeL h‰hå¥ ®nM j¤¢Shl lqj¡e Hl 15 ®ghЦu¡l£ 1971 p¡−m

h¡wm¡ HL¡−Xj£l Ae¤ù¡−el E−à¡de£ i¡o−Zl Lb¡ BSJ S¡¢a−L Qlji¡−h e¡s¡ ®cu, ®p¢ce ¢a¢e −O¡oZ¡ ¢cu¡¢R−me;-

"B¢j ®O¡oZ¡ Ll¢R Bj¡−cl q¡−a ®k¢ce rja¡ Bp−h ®p¢ce

®b−LC ®c−nl ph ÙÑ ¹−l h¡wm¡ i¡o¡ Q¡m¤ q−hz h¡wm¡ i¡o¡l f¢ä−al¡ f¢li¡o¡ °a¢l Ll−he a¡lfl h¡wm¡ i¡o¡ Q¡m¤ q−h, ®p q−h e¡z f¢li¡o¡¢hcl¡ kaM¤¢n N−hoZ¡ Ll¦ez Bjl¡ rja¡ ®eu¡l p−‰ p−‰ h¡wm¡ i¡o¡ Q¡m ¤ L−l ®chz ®p h¡wm¡ k¢c i¥m qu, a−h i¥mC Q¡m¤ q−h, f−l a¡ pw−n¡de Ll¡ q−hz"

¢hQ¡lfСbÑ£ ay¡q¡l ¢e−Sl ®h¡dNjÉ i¡o¡u ¢hQ¡l f¡Ju¡u ®h¡dNjÉa¡l Ai¡−h ¢pÜ¡¿¹ ¢e−a ¢hï¡¿¹ qJu¡u Bc¡ma…¢m−a Ha j¡jm¡ −j¡LŸj¡l SVz HC SV M¤m−a f¡−l öd¤j¡œ ¢hQ¡l fСbÑ£−cl ®h¡dNjÉ i¡o¡u a¡q¡−cl ¢hQ¡−ll h¡Z£ fÐL¡n Hhw fÐQ¡l, a¡q¡ e¡ qC−m ®pC ¢Ql f¢l¢Qa jjÑ−hce¡l h¡e£ h¡lh¡lC  cÖwZaŸwbZ qC−hz  "¢hQ¡−ll

h¡Z£ ¢ei−ªa L¡ −y c"z clM¡Ù¹L¡l£ k¢c ¢e−S a¡q¡l HC cä¡−cn ¢e−SC

Ae d¤ ¡he q©cu¡‰j, p−hÑ¡f¢l h¤¢T−a f¡¢l −ae a¡q¡ qC −m haÑj¡e HM¢au¡−l a¢LÑa l¡u QÉ¡−m” L¢lu¡ HC j¡jm¡ c¡−ul Ll¡ qC−a ¢hla b¡¢L−ae h¢mu¡ Bjl¡ ¢hn ¡Ä p L¢lz

AaHh p¡¢hÑL B−m¡Qe¡, fkÑ¡−m¡Qe¡, Ef −l¡š² eS£l…¢ml ¢pÜ¡¿¹, ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡−ml l¡u, clM¡Ù¹L¡l£l clM¡ −Ù¹l hZÑe¡, ®qa¥h¡c, −g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l ¢houhÙ¹¤ Bjl¡ B¿¹¢lLa¡l p¢qa

AaÉ¿¹ ¢e¢hsi¡ −h ¢hQ¡l ¢h−n oÔ Z, j§mÉ¡ue J ¢h−hQe¡ L¢lu¡ Hje ¢LR¤C My¤¢Su¡ f¡C e¡C ®k, clM¡Ù¹L¡l£l ¢hl¦−Ü l¡øÌfr/A¢i−k¡NL¡l£ fr k¤¢š²pwNa p−¾c−ql E −aŸ© A¢i −k¡N f Ðj¡Z L¢l −a hÉb Ñ qCu¡−Re, k¡q¡ p¡rÉ¢hq£e j¡jm¡  (Case of no evidence) hm¡ k¡u Hhw ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m NWe œ¦¢Vf§ZÑ HM¢au¡l h¢qi¨Ña ¢Rm (Quoram-non- judice) Hhw fÐcš l¡−u Hje ®L¡e i¥mï¡¢¿¹ ¢Lwh¡ ®L¡e ApwN¢a f¢lm¢ra qu e¡C, k¡q¡−a ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 651H d¡l¡l ¢hd¡e

Ae k¤ ¡u£ BC−el AffÐ−u¡N ¢Lwh¡ ®L¡e p¡rÉ fÐj¡Z R¡s¡ l¡u fÐc¡e Ll¡

qCu¡−R k¡q¡l f¢l−fТr−a clM¡Ù¹L¡l£ eÉ¡u ¢hQ¡l qC−a  (abuse of process of court or otherwise to secure the ends of Justice) h¢’a qCu¡−Rez

p−h¡Ñf¢l, Bj¡ −cl p −hÑ¡µQ Bc¡m−al  28 DLR (AD),38 Hhw 31 DLR (AD),69, 46 DLR (AD),67 j¡jm¡l ¢pÜ¡¿¹ ®g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡l rja¡ fÐ−u¡−Nl ®rœ p Ö¤ føi¡−h j£j¡w¢pa qCu¡−R k¡q¡

C¢af −§ hÑ ¢hÙ¹¡¢la h¢ZÑa qCu¡−R k¡q¡ HMe −g±Sc¡l£ L¡kÑ¢h¢dl 561H d¡l¡ u A¿¹¢eÑ¢qa rja¡ f Ð−u¡−Nl ®r −œ p−hÑ¡µQ Bc¡m−al ¢pÜ¡¿ ¹ Ae¤k¡u£ h¡dÉa¡j§mL Ae¤plZ£u eS£l ¢qp¡−h fТaÙ ¡Û ¢faz a¡q¡l B−m¡−LC Aœ A¢d−r−œ clM¡Ù¹L¡l£l ®L¡e fТaL¡l f¡Ju¡l AhL¡n

e¡C h¢mu¡ Bjl¡ ¢ÙÛl ¢pÜ¡−¿¹ Efe£a qCu¡¢Rz Hja¡hÙÛ¡u, a¢ÑLÑa l¡−u qÙ¹−rf Ll¡l ja p¡j¡eÉaj ®qa¥h¡c B−R h¢mu¡ Bjl¡ ¢hnÄ¡p L¢l e¡,

¢hd¡u l¦m¢V M¡¢lS qJu¡ E¢Qvz

           AaHh,

gm¡gm,

Ef−l¡š² AhØq¡, OVe¡ J ¢pÜ¡−¿¹l B−m¡−L l¦m¢V M¡¢lS Ll¡ qCm, 26.11.2009 Cw a¡¢l−M fÐcš ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m ew 4, h¢ln¡m, ¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m j¡jm¡ ew-94/2008 d¡l¡ 1974 p¡−ml ¢h−no rja¡ BCe 25¢h(2) k¡q¡l ¢S,Bl ew-616/2003, k¡q¡

h¢ln¡m −j−VÊ¡f¢mVe f¤¢mn, ®L¡au¡m£ j−Xm b¡e¡l j¡jm¡ ew-41 a¡w 16.09.2008, qC−a Eá§a, a¡q¡l l¡u J p¡S¡ hq¡m l¡M¡ qCmz ®pC

pw−N clM¡ØaL¡l£l S¡¢je h¡¢am Ll¡ qCmz p¡S¡fСç clM¡ØaL¡l£−L B−cn fÐL¡−nl 1(HL) j¡−pl j−dÉ p¡S¡l h¡L£ Awn ®i¡N L¢lh¡l SeÉ

¢h−no VÊ¡Ch¤Ée¡m ew 4, h¢ln¡m, BaÁpjfÑZ L¢lh¡l SeÉ ¢e−cÑn fËc¡e Ll¡ qCmz k¢c −üµR¡u ¢a¢e Bc¡m−a Ba pÁ jf ZÑ e¡ L−le, a¡q¡ qq~−m Bc¡ma a¡q¡l ¢hl¦−Ü ®NËga¡l£ f−l¡u¡e¡ Cpɤ f§hÑL BVL L¢lu¡ ®S−m ®fÐlZ L¢lh¡l hÉhÙÛ¡ NËqZ L¢l−hez

               A¢apšÆl e¢b pw¢nÔø Bc¡m−a ®f Ël −Zl ¢e−c nÑ −cJu¡ ®Nmz ¢hQ¡lf¢a H,®L,Hj, gSm¤l lqj¡ex

B¢j HLjaz