h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑ q¡CL¡VÑ ¢hi¡N, Y¡L¡z
(®Öfn¡m A¢l¢SeÉ¡m S¤¢lS¢XLn¡e)
l£V ¢f¢Vne ew 1929/2010
Ce ¢c jÉ¡V¡l Ahx
NZfËS¡aÇH£ h¡wm¡cnl pw¢hd¡el
102 Ae¤µRc Hl ¢hd¡e Ae¤k¡u£ HL¢V clM¡Ù¹z
Ce ¢c jÉ¡V¡l Ahx
j¡x j¡g¡‹ m q¡pe Nw
-------------- clM¡Ù¹L¡l£NZz
he¡j
h¡wm¡cn Nw
------------------ fË¢ah¡c£NZz Se¡h j¡x S¡¢Ll ®q¡pe, HÉ¡Xi¡LV
-----------clM¡Ù¹L¡l£ fr z
h¡h¤ Ll¦Z¡ju Q¡Lj¡
Xf¤¢V HÉ¡VeÑ£ ®Se¡lm -- fË¢ah¡c£ fr z
öe¡e£ J l¡u fÐc¡e x 15 ®j, 2010¢MËx
Ef¢Øqax
¢hQ¡lf¢a Se¡h ®j¡x jja¡S E¢Ÿe Bqjc
Hhw
¢hQ¡lf¢a Se¡h ®nM ®j¡x S¡¢Ll ®q¡pe
¢hQ¡lf¢a ®nM ®j¡x S¡¢Ll ®q¡pex
NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cnl LuL¢V j¿»Z¡mul LjÑQ¡l£cl eÉ¡u pwÙÛ¡fe j¿»Z¡mu LaѪL Cp¤ÉL«a ®jj¡ ew-pj/pJh¡/¢Vj-1(pwÙÛ¡fe p¡w- L¡x)-23/94-170 a¡¢lMx 13/09/1995 Hhw ®jj¡ ew-pj(LmÉ¡Z)
1
Awn-3/90-64 a¡¢lMx 28/04/1997 Hhw ®jj¡ ew-Aj/A¢d(h¡Ù- ¹ 1)¢h¢hd-11/98/134(2000) a¡¢lMx01/06/1999 Cw j§m pjBQlZ e¡ L¢lu¡ clM¡Ù¹L¡l£cl fТa L« °hojÉj§mL J Ak±¢š²L BQlZL QÉ¡m”pq a¡q¡cl HLC ea¥e S¡a£u ®hae ®úm Ae¤k¡u£ ®úm¢edÑ¡lZ f§hÑL fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡l fc ¢heÉ¡ppq ¢àa£u ®nÐZ£l ®NSVX fc jkÑ¡c¡u Eæ£a Ll¡l ¢ecÑnl fСbÑe¡u Aœ l£V ¢f¢Vne¢V c¡ul L¢lu¡Rez j¡ee£u Bc¡mal HL¢V ¢h‘ °àa h’ fТah¡c£cl ¢hl¦Ü ¢ejÀ¡š² jjÑ l¦m ¢e¢n S¡l£ Llex
″Let a Rule Nisi be issued calling upon the Respondents to show cause as to why they should not be directed to grant class II Gazetted status to the Upper Division Assistant and equivalent posts and Superintendent and other equivalent post of the Directorate of Food as granted to the Upper Division Assistnat of Bangladesh Secretariat and High Court Division under different National Pay scale and memos and/or such other or further passed as to this Court may seem fit and proper.
The Rule is made returnable within 4 (four) weeks from date.
Requisites to be put in for service of notices upon the respondents in usual course and through registered post″.
l¦m¢V ¢eÖf¢šl ü¡bÑ l£®Vl OVe¡l pw¢rç ¢hhlZ HC ®k, clM¡Ù¹L¡l£NZ kb¡kb fТak¡¢Na¡ j§mL fl£r¡u Eš£ZÑ qCu¡ V¡C¢fø
NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn plL¡l M¡cÉ j¿»Z¡mul Ad£e M¡cÉ A¢dcçll
fÐn¡pe ¢hi¡N ′HÉ¡e„¡l-H′ Ae¤k¡u£ h¢ZÑa fcl ®hae ®úm ®k¡Nc¡e
Llez avfl clM¡Ù¹L¡l£ ®k¡NÉa¡l ¢i¢ša ′HÉ¡e„¡l-¢h′ j§m EµQj¡e
pqL¡l£ ¢qp¡h fc¡æ¢a m¡i Llez S¡a£u ®hae ®úml (370-745/-
¢edÑ¡lZ f§hÑL f§hae ÑfkÑ¡ul ®hae f¡CaRe, 1977 p¡ml ®O¡¢oa ®f-
®úm Ae¤k¡u£z k¡q¡l 2005 p¡ml ea¥e ®úm Ae¤k¡u£ 3300-6940/-z
2ew clM¡Ù¹L¡l£ HLC j¿»Z¡mu ¢ejÀj¡e pqL¡l£ ¢qp¡h 09/09/1972 p¡m ′HÉ¡e„¡l-¢p′ j§m ®k¡Nc¡e Lle Hhw ′HÉ¡e„¡l-
¢p-1′ j§m EµQj¡e pqL¡l£ J fÐd¡e pqL¡l£ fc fc¡æ¢a m¡i Llez
EµQj¡e pqL¡l£ h¡wm¡cn p¢Qh¡mu LjÑlacl p‰ clM¡Ù¹L¡l£NZ J
EµQj¡e pqL¡l£ ¢qp¡h HLC ®f-úm 370-745/- V¡L¡ ®hae f¡Cae
Hhw fÐd¡e pqL¡l£ ¢qp¡h lrL/p¤f¡¢leVeX¾V Hhw ®ØVe¡NË¡g¡l 400- 825/- V¡L¡l HC ÙÛm Efl¡š² j¿»Z¡mul ja ®hae f¡Caez ¢L¿º
10/08/1981 Cw a¡¢lMl fБ¡fe ew MF(ID)V/R(6)/78/1031
1
j§m 3ew fТah¡c£ LaѪL h¡wm¡cn p¢Qh¡mul EµQj¡e pqL¡l£cl ®hae
®úm 400-825/- V¡L¡u Eæ£apq a¡q¡ 01/07/1977 p¡m qCa L¡kÑLl
qCh jjÑ ¢ecÑn fÐc¡e Ll¡ quz ¢L¿º clM¡Ù¹L¡l£cl ®hae ®úm f§hÑhv
b¡Lz Aaxfl 1985 p¡m fБ¡fe ew-Hp,Bl,J354 - Hm/85/Hj,Hg/Hg¢X(BCHj¢f¢V)1/Hj,He,Hp-16-85-58 a¡¢lM
05/08/1985 j§m 370-545/- V¡L¡l ÙÛm 800-1670/- ®f-®úm
®O¡oZ¡ Ll¡ quz avflJ h¡wm¡cn p¢Qh¡mul EµQj¡e pqL¡l£cl ®hae
úm 01/07/1991 p¡m h¢dÑa qCu¡ ®kM¡e 1475/-3150/-V¡L¡
pqL¡l£cl ®f-®úm ¢edÑ¡¢la qu 1375-2870/-V¡L¡z avfl
13/09/1995 Cw a¡¢lMl fБ¡fel j¡dÉj h¡wm¡cn p¢Qh¡mul
EµQj¡e pqL¡l£cl fch£ fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡ ¢qp¡h f¢lhaÑe Ll¡ qu
k¢cJ a¡q¡cl fcl c¡¢uaÅ p¤¢hd¡/®hae ®úm, LjÑf¢l¢d J fcjkÑ¡c¡ Af¢lh¢aÑa b¡Lz ¢L¿º HrœJ HLC fc jkÑ¡c¡l qJu¡ pšÆJ h¡wm¡cn
p¤fУj ®L¡VÑ J M¡cÉ j¿»Z¡mul LjÑLaÑ¡cl ®rœ °hojÉ fÐc¢nÑa quz flhaÑ£a 28/04/1997 Cw a¡¢lMl fÐL¡¢na fБ¡fe fÐn¡p¢eL
LjÑLaÑ¡cl fc 2u ®nÐZ£l ®NSVX fc jkÑ¡c¡u Eæ£apq ®hae ®úm ¢edÑ¡¢la qu 1725-3725/- V¡L¡; k¢cJ fБ¡fe EõM b¡L ®k fc
jkÑ¡c¡ Eæ£a LlZl fl c pj§ql c¡¢uaÅ J L¡kÑf¢l¢d f§hÑl eÉ¡u hmhv
b¡¢Lhz 21/10/1997 p¡m ®O¡¢oa Hp,Bl, J ew-242 j§m fÐn¡p¢eL
1
LjÑLaÑ¡ Hhw hÉ¢š²Na LjÑLaÑ¡cl ea¥e ®úm Ae¤k¡u£ ®hae ¢edÑ¡¢la qu 2550-5505/- V¡L¡ ¢L¿º EµQj¡e pqL¡l£ p¤fУj ®L¡VÑ Hhw clM¡Ù¹L¡l£cl ®hae ®úm qu 2100-4315/- V¡L¡z avfl
01/06/1999 Cw a¡¢lMl fБ¡fe h¡wm¡cn p¢Qh¡mul fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡cl ®hae ®úm 3400-6625/-V¡L¡ f¤el¡u ¢edÑ¡¢la quz
S¡a£u ®hae ®úm, 2005 k¡q¡l Hp,Bl,J ew-119-
BCe/2005/ Aj/A¢h(h¡Ù¹x-1)S¡x hx úm-1/2005/73 a¡¢lMx
28/05/2005 Hl hl¡a p¢Qh¡mul fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡ Hhw hÉ¢š²Na LjÑLaÑ¡cl ®hae 3400-6625/- V¡L¡ qCa 5100-10360/- V¡L¡l
®úm f¤ex ¢edÑ¡¢la qu ¢L¿º M¡cÉ ¢hi¡N J p¤fУj ®L¡VÑl EµQj¡e pqL¡l£ fch£d¡l£ LjÑLaÑ¡ f¡e 3300-6940/- Hhw fÐd¡e pqL¡l£ fch£ d¡l£
f¡e 3500-7500/- V¡L¡ k¡q¡ p¢Qh¡mul HLC fcjkÑ¡c¡l fch£
d¡l£cl ®Qu AeL Ljz
phÑno 2009 p¡m 255 ew Hp,Bl,J a¡¢lM 02/12/2009
j§m ®O¡¢oa S¡a£u hae ®úm Ae¤k¡u£p¢Qh mul LjÑLaÑ¡ J hÉ¢š²Na LjÑLaÑ¡cl ®úm ®kM¡e ¢edÑ¡¢la qu 8000-16840/- ®pM¡e EµQj¡e
pqL¡l£ M¡cÉ ¢hi¡N Hl ®hae ®úm ¢edÑ¡¢laqu 5200-11235/- Hhw
fÐd¡e pqL¡l£cl ®hae ®úm qu 5500-12095/- V¡L¡z
Aaxfl q¡CL¡VÑl HLSe EµQj¡e pqL¡l£ p¢Qh¡mul ØV¡gcl
ja fcjkÑ¡c¡ J hae ®úm fÐc¡e e¡ L¢lu¡ a¡q¡l ¢hl¦Ü °hojÉj§mL
BQlZ Ll¡l SeÉ pw¢hd¡el 27 Ae¤µRc Hl ®j±¢mL A¢dL¡l hmhv Hl
SeÉ a¡q¡l fТa °hojÉj§mL J ®üµR¡Q¡l£j§mL BQlZL QÉ¡m” L¢lu¡
p¢Qh¡mul pjfkÑ¡ul ØV¡gcl fТa ®kl©f p¤k¡N p¤¢hd¡ Hhw fcjkÑ¡c¡ fÐc¡e Ll¡ qCu¡R a¡q¡l ¢ecÑn fСbÑe¡u l£V ¢f¢Vne 7478/2003 c¡ul
L¢lm Eš² l£V ¢f¢Vnel l¦m HÉ¡hp¢mEV qu Hhw av f¢lfТra
p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl EµQj¡e pqL¡l£cl fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡pq ¢àa£u ®nÐe£l ®NSVX fcjkÑ¡c¡ Hhw ®hae ®úm J ¢edÑ¡¢la qu 5100-
10360/- k¡q¡l ®jj¡ ew-¢hQ¡l2/1¢f-3/94-1213 a¡¢lM
27/05/2008z
¢L¿º Aœ clM¡Ù¹L¡l£àu HLC fcjkÑ¡c¡ J c¡u-c¡¢uaÅ f¡me
L¢lmJ a¡q¡cl ¢m¢Ma A¢ik¡N Hhw 5ew fТah¡c£l frl p¤f¡¢lnL«a
Ae¤l¡d Bjm e¡ ¢eu¡ a¡q¡cl fТa °hojÉj§mL BQlZ L¢la b¡¢Lm clM¡Ù¹L¡l£NZ ¢el¦f¡u qCu¡ a¡q¡cl ¢h‘ BCeS£h£ p¡qh Hl j¡dÉj 24/02/2010 Cw a¡¢lM ®e¡¢Vn ¢Xj¡¢äw S¡¢ØVp ®fÐlZ Lle ¢L¿º ®L¡e
gm¡cu e¡ qJu¡u fÐQ¢ma BCe AeÉ L¡e pjfÐcgml ¢hd¡e e¡ b¡L¡u
pw¢hd¡el 102 Ae¤µRc Aœ l£V ¢f¢Vne c¡ul L¢lu¡Re, k¡q¡l
f¢lfТra Aœ l¦m ¢e¢n S¡l£ qCu¡Rz
l¦m¢V öe¡e£L¡m clM¡Ù¹L¡l£ frl ¢h‘ BCeS£h£ Se¡h j¡x
S¡¢Ll ®q¡pe HL¢V pÇf§lL qmge¡j¡ c¡¢Mm Lle k¡q¡ l£V ¢f¢Vnel
Awn ¢qp¡h NZÉ qCmz Aaxfl ¢a¢e ¢ehce Lle ®k, 1ew clM¡Ù¹L¡l£ NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn plL¡ll M¡cÉ J c¤kÑ¡N j¿»Z¡mul BJa¡u M¡cÉ A¢dcçl kb¡kb fТak¡¢Na¡j§mL fl£r¡l j¡dÉj V¡C¢fØV ¢qp¡h
¢eu¡N fСç qe Hhw avfl ®k¡NÉa¡l flM Eš£ZÑ qCu¡ EµQj¡e pqL¡l£
Hhw fÐd¡e pqL¡l£l fc fc¡æ¢a m¡i Lle Hhw 2ew clM¡Ù¹L¡l£ HLC j¿»Z¡mu kb¡kb fТak¡¢Na¡j§mL fl£r¡l j¡dÉj ¢ejÀj¡e pqL¡l£ ¢qp¡h ¢eu¡N fСç qe Hhw avfl ®k¡NÉa¡l flM Eš£ZÑ qCu¡ EµQj¡e pqL¡l£ fc fc¡æ¢a m¡i Lle (HÉ¡e„¡l-¢p-¢p-1) HC HLC fc
c£OÑ ¢ce k¡hv LjÑla BRez ¢L¿º pjfc jkÑ¡c¡ J c¡¢uaÅ LaÑhÉl
A¢dL¡l£ qJu¡ paÅJ ®Lhmj¡œ p¢Qh¡mul LjÑla EµQj¡e pqL¡l£/fÐd¡e pqL¡l£cl ¢hNa 13/09/1995 Cw a¡¢lMl pÈ¡lL ew-pj/pJh¡/¢Vj- 1(pwÙÛ¡fe-p¡xL¡x)-23/94/170 j§m a¡q¡cl c¡¢uaÅ J LaÑhÉl
®L¡el¦f f¢lhaÑe e¡ L¢lu¡ fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡ fch£a Eæ£a Ll¡ quz Aaxfl Eš² fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡/hÉ¢š²Na LjÑLaÑ¡cl 18/04/1997 Cw a¡¢lMl S¡l£L«a pÈ¡lL ew-pj(LmÉ¡Z)Awn-3/90-64 j§m 2u ®nÐZ£l ®NSVX fcjkÑ¡c¡pq a¡q¡cl ®hae ®úm ¢edÑ¡¢la qu 1725-3725/-
V¡L¡uz flhaÑ£a p¢Qh¡mul Eš² fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡cl ®hae ®úm
01/06/1999 Cw a¡¢lMl S¡l£L«a pÈ¡lL ew-Aj/A¢h(h¡Ù¹-1)¢h¢hd- 11/98/134(2000) j§m 3400-6625/- V¡L¡u (10 ew ®úm) ®úm
Eæ£a Ll¡ quz ¢L¿º clM¡Ù¹L¡l£cl hÉ¡f¡l Aj¡e¢hL J ¢hj¡a¡ p¤mi
BQlZ L¢lu¡ HC p¤k¡N-p¤¢hd¡ qCa h¢’a Ll¡ qCu¡Rz ¢a¢e Bl¡
¢ehce Lle ®k, h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl EµQj¡e pqL¡l£ fch£d¡l£cl ®hm¡u HLC l¦f °hp¡cªnÉ J Ak±¢š²L BQlZ
L¢lm a¡q¡cl HLSe Aœ Bc¡mal nlZ¡fæ qCm jq¡j¡eÉ Bc¡ma
a¡q¡l Bhce ¢hhQe¡ L¢lu¡ ®j±¢mL A¢dL¡l k¡q¡ pw¢hd¡el 27
Ae¤µRc ¢eÕQua¡ fÐc¡e L¢lu¡R a¡q¡ r¥æ qCu¡R jjÑ Bcn ®ce ab¡
l£V ¢f¢Vne 7478/2003 Hl S¡l£L«a l¦m HÉ¡hp¢mEV quz ¢a¢e phÑno ¢ehce Lle ®k, h¡wm¡cn p¢Qh¡mul EµQj¡e pqL¡l£/fÐd¡e pqL¡l£ Hhw h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl EµQj¡e pqL¡l£cl eÉ¡u clM¡Ù¹L¡l£NZ J
pjfcjkÑ¡c¡ J c¡¢uaÅl A¢dL¡l£ qJu¡ paÅJ pw¢hd¡el 27 J 29 ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ a¡q¡cl pj A¢dL¡l/p¤k¡N p¤¢hd¡ e¡ cJu¡u a¡q¡cl
Efl °hojÉj§mL Ak±¢š²L, Aj¡e¢hL BQlZ Ll¡ qCu¡R k¡q¡ ®üµR¡Q¡lj§mL Hhw Ap¡w¢hd¡¢eLpq j±¢mL A¢dL¡ll f¢lf¿Û£ ¢hd¡u clM¡Ù¹L¡l£NZ ®j±¢mL A¢dL¡l hmhv Ll¡l ¢e¢jš Aœ Bc¡ma
nlZ¡fæ qCu¡Rez ¢a¢e Bl¡ ¢ehce Lle ®k, HLC ¢houl Efl
S¡l£L«a l¦m ¢e¢n Aœ ¢h‘ Bc¡ma LaѪL l¦m HÉ¡hp¢mEV qCu¡R k¡q¡l
l£V ¢f¢Vne ew-7331/2010, k¡q¡ pÇf§lL qmge¡j¡ BL¡l ′HÉ¡e„¡l-
¢LE′ j§m c¡¢Mm Ll¡ qCu¡Rz
AeÉ¢cL fТah¡c£ fr ¢h‘ ®Xf¤¢V HÉ¡VeÑ£ ®Se¡lm h¡h¤
Ll¦Z¡ju Q¡Lj¡ H¢gX¢iV-Ce-Af¢Sne c¡¢Mm hÉa£a ®j±¢MLi¡h
l¦ml ¢hl¡¢da¡ L¢lu¡ ¢ehce Lle ®k, k¢cJ clM¡Ù¹L¡l£NZ plL¡l£ LjÑQ¡l£ ¢L¿º a¡q¡cl ®hm¡u p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl Hhw h¡wm¡cn p¢Qh¡mul LjÑQ¡l£cl ja HLC p¤k¡N p¤¢hd¡ fÐk¡SÉ euz
HC ¢hou ¢a¢e ®L¡e BCe h¡ ¢h¢d ¢hd¡e ®cM¡Ca f¡le e¡Cz A¢dL¿º
¢a¢e ¢ehce Lle ®k, clM¡Ù¹L¡l£cl l£V Bhce Aœ Lm¡hl lrZ£u
eq ®Lee¡ pw¢hd¡el 117 ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ clM¡Ù¹L¡l£cl ¢hLÒf fТaL¡l f¡Ju¡l p¤Øfø ¢hd¡e l¢qu¡R ®pqa¥ clM¡Ù¹L¡l£NZcl fÐbj
®pC fТœ²u¡ no L¢lu¡ B¢pa qCh; ¢hd¡u l£V ¢f¢Vne¢V lrZ£u eu
jjÑ l¦m¢V M¡¢lS qChz
Bjl¡ E iu frl ¢h‘ BCeS£h£cl hš²hÉ AaÉ¿¹ B¿¹¢lLa¡l
p¢qa nÐhZ L¢lm¡j Hhw clM¡Ù¹L¡l£cl clM¡Ù¹ ¢e¢hsi¡h fkÑ¡m¡Qe¡ L¢lm¡jz Cq¡ p¤Øføi¡h fÐa£uj¡e ®k, clM¡Ù¹L¡l£NZ ′HÉ¡e„¡l-H′
¢h,¢p,¢p-1 Ae¤k¡u£ NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn plL¡l Hl M¡cÉ J c¤kÑ¡N j¿»Z¡mul Ad£e M¡cÉ A¢dcçl LjÑQ¡l£ ab¡ plL¡l£ LjÑQ¡l£ k¡q¡
(HÉ¡e„¡l-J-J-1) k¡q¡ 2ew fТah¡c£ hl¡hl 5ew fТah¡c£ LaѪL
®fТla ®kM¡e ü£L«az
Eõ¢Ma HÉ¡e„¡l pj§q Ae¤k¡u£ fТah¡c£®cl ü£L«a jaC clM¡Ù¹L¡l£NZ plL¡l£ LjÑQ¡l£/LjÑLaÑ¡z pC ¢qp¡h a¡q¡l¡ pw¢hd¡el a«a£u i¡N ¢eÕQua¡ fÐcš ®j±¢mL A¢dL¡l ®i¡Nl pj¡e A¢dL¡l£ k¡q¡
pw¢hd¡el 27 Hhw 29 ew Ae¤µRc h¡wm¡cnl pLm e¡N¢lLl ®rœ
¢eÕQua¡ fÐc¡e L¢lu¡Rz 27 ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ ″pLm e¡N¢lL BCel
cª¢øa pj¡e Hhw BCel pj¡e BnÐu m¡il A¢dL¡l£″z 29 ew Ae¤µRc
Ae¤k¡u£ (1) ″fÐS¡a¿»l LjÑ ¢eu¡N h¡ fc m¡il ®rœ pLm e¡N¢lLl
SeÉ p¤k¡Nl pja¡ b¡¢Lhz″ (2) ″ ®Lhm djÑ, N¡ù£, hZÑ, e¡l£ f¤l¦o
®ic h¡ S¾jÙÛ¡el L¡lZ ®L¡e e¡N¢lL fÐS¡a¿»l LjÑ ¢eu¡N h¡ fc
m¡il Ak¡NÉ qChe e¡ ¢Lwh¡ ®pC ®rœ ay¡q¡l fТa °hojÉ fÐcnÑe Ll¡
k¡Ch e¡z″ pw¢hd¡el HC dlZl p¤Øfø J h¡dÉa¡j§mL ¢hd¡e b¡L¡
pšJÆ fТah¡c£NZ clM¡Ù¹L¡l£cl fТa ¢Li¡h ¯hp¡cªnÉj§mL, Ak±¢š²L,
Aj¡e¢hL BQlZ L¢lu¡ A¡¢paRe a¡q¡ Bj¡cl h¡dNjÉ eqz A¢dL¿º
kMe clM¡Ù¹L¡l£NZ fr qCa h¡l h¡l fТaL¡l A¢ik¡N (¢NËi¾p)
®cJu¡ qCaR Hhw a¡q¡cl ¢h‘ BCeS£h£cl j¡dÉj C¢af§hÑ Aœ j¡ee£u Bc¡mal Nªq£a ¢pÜ¡¿¹l Ae¤¢m¢fpq a¡q¡l L¡kÑLl fcrf
®eJu¡l Ae¤l¡d S¡e¡Cu¡ ®e¡¢Vn ¢Xj¡¢äw S ØVp ®cJu¡ qCu¡R ®kM¡e
fТah¡c£cl ®h¡d¡cu e¡ qJu¡ Bjm¡a¡¢¿»L S¢Vma¡lC h¢qxfÐL¡n h¢mu¡ clM¡Ù¹L¡l£cl d¡lZ¡ qCm Aa¥É¢š² qCh e¡z
Bjl¡ HL¢V ¢hou AaÉ¿¹ …l¦aÅl p‰ ¢hhQe¡ L¢lh; a¡q¡ qCm ¢h‘ ®Xf¤¢V HÉ¡VeÑ£ ®Se¡lm Hl ¢ehce Ae¤k¡u£ clM¡Ù¹L¡l£cl l£V ¢f¢Vne¢V pw¢hd¡el 117 ew Ae¤µRcl naÑ Aek¤¡u£ VÊ¡Ch¤Ée¡ml HM¢au¡ll A¿¹NÑa ¢Le¡? k¡q¡l gm l¦m¢V kb¡kb Lm¡hl (®g¡l¡j) e¡
qJu¡l SeÉ lrZ£u eq jjÑ M¡¢lS qChz
¢hou¢V p¤Øføi¡h Ae¤d¡hel SeÉ NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cnl pw¢hd¡el 117 ew Ae¤µRc HM¡e ýhý Ae¤cªa qCm;
"117z (1) Caxf§hÑ k¡q¡ hm¡ qCu¡R, a¡q¡ pšÆJ ¢ejÀ¢m¢Ma ®rœpj§q pÇfLÑ h¡ ®rœpj§q qCa Eá¥a ¢hou¡¢cl Efl HM¢au¡l-fÐu¡Nl SeÉ pwpc BCel à¡l¡ HL h¡ HL¡¢dL fÐn¡p¢eL VÊ¡Ch¤Ée¡m fТa¢ùa L¢la f¡¢lhex
(L) ehj i¡N h¢ZÑa ¢hou¡¢c Hhw AbÑcä h¡ AeÉ cäpq fÐS¡a¿»l LjÑ ¢ek¤š² hÉ¢š²cl LjÑl naÑ¡hm£x
(M) ®k ®L¡e l¡øÌ¡uš EcÉ¡N h¡ pw¢h¢dhÜ plL¡l£ LaѪfrl Q¡me¡ J hÉhÙÛ¡fe¡ Hhw Ae¤l¦f EcÉ¡N h¡ pw¢h¢dhÜ plL¡l£ LaѪfr LjÑpq ®L¡e BCel à¡l¡ h¡ Ad£e plL¡ll Efl eÉÙ¹ h¡ plL¡ll à¡l¡ f¢lQ¡¢ma ®L¡e pÇf¢šl ASÑe, fÐn¡pe, hÉhÙÛ¡fe¡ J ¢h¢m hÉhÙÛ¡;
(N) ®k BCel Efl HC pw¢hd¡el 102 Ae¤µRcl (3) cg¡
fÐk¡SÉ qu, ®pCl¦f ®L¡e BCez
(2) ®L¡e ®rœ HC Ae¤µRcl Ad£e ®L¡e fÐn¡p¢eL VÊ¡Ch¤Ée¡m fТa¢ùa qCm Ae¤l¦f VÊ¡Ch¤Ée¡ml HM¢au¡ll A¿¹NÑa ®L¡e ¢hou AeÉ ®L¡e Bc¡ma ®L¡el¦f L¡kÑd¡l¡ NËqZ L¢lhe e¡ h¡ ®L¡e Bcn fÐc¡e L¢lhe e¡;
ah naÑ b¡L ®k, pwpc BCel à¡l¡ ®L¡e VÊ¡Ch¤Ée¡ml ¢pÜ¡¿¹ f¤e¢hÑhQe¡ h¡ Ae¤l¦f ¢pÜ¡¿¹l ¢hl¦Ü Bf£ml ¢hd¡e L¢la
f¡¢lhez″
Aœ Ae¤µRcl fÐn¡p¢eL VÊ¡Ch¤Ée¡m ®k pLm ¢hou HM¢au¡l
fÐu¡N L¢la f¡¢lhe a¡q¡ Aœ clM¡Ù¹L¡l£cl ®rœ öd¤j¡œ Q¡L¥l£
pwœ²¡¿ ¹AhÙÛ¡ Hhw naÑ¡hm£ pÇfLÑ ®L¡e fÐnÀl Evf¢š O¢Vm Hhw k¡q¡ pw¢hd¡el 117 ew Ae¤µRcl (L) Ef-Ae¤µRc Ae¤k¡u£ pw¢hd¡el ehj
i¡N h¢ZÑa ¢hou¡¢c Hhw AbÑcä h¡ AeÉ cäpq fÐS¡a¿»l LjÑ ¢ek¤š² hÉ¢š²cl LjÑl naÑ¡hm£ pwœ²¡¿¹ pw¢nÔøa¡l ®rœ fÐk¡SÉz Hrœ pw¢hd¡el ehj i¡N 133-141¢V Ae¤µRc l¢qu¡R k¡q¡l fТa cª¢ø BLoÑZ L¢lm ®cM¡ k¡u 133 qCa 141 ew Ae¤µRcl g¥Ve¡V kb¡œ²j œ²¢jL Ae¤k¡u£ ®mM¡ BR; ″¢eu¡N J LjÑl naÑ¡hm£, LjÑl
®ju¡c; Ap¡j¢lL plL¡l£ LjÑQ¡l£cl hlM¡Ù¹ fÐi«¢a; LjÑ¢hi¡N f¤eNÑWe;
L¢jne fТaù¡; pcpÉ ¢eu¡N; fcl ®ju¡c; L¢jnel c¡¢uaÅ; h¡¢oÑL
¢lf¡VÑ″ CaÉ¡¢c ¢L¿º HC ehj i¡Nl Ae¤µRc ®L¡b¡J hm¡ e¡C fÐS¡a¿»l LjÑ ¢ek¤š² hÉ¢š²cl ®rœ ¯hojÉj§mL BQlZ Ll¡ qCm Hhw k¡q¡ pw¢hd¡el 27 Hhw 29 ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ fÐaÉL e¡N¢lLl ®rœ pjfÐu¡Nk¡NÉ a¡q¡l ¢hl¦Ü 117 ew Ae¤µRcl ¢hd¡e Ae¤k¡u£ N¢Wa VÊ¡Ch¤Ée¡ml nlZ¡fæ R¡s¡ Bl ®L¡e Ef¡u e¡Cz Aœ clM¡Ù¹L¡l£NZ Aœ
Bc¡mal à¡lÙÛ qCu¡Re LjÑl na h¡ AhÙÛ¡el ¢hou ¢eu¡ eq, a¡q¡l¡
Aœ l£V ¢f¢Vne c¡ul L¢lu¡Re a¡q¡cl ®j±¢mL A¢dL¡l fТaù¡l SeÉ,
k¡q¡ pw¢hd¡el 27 Hhw 29 Ae¤µRc a¡q¡clL ¢eÕQua¡ fÐc¡e Ll¡ qCu¡Rz pw¢hd¡el 27 ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ pLm e¡N¢lL BCel cª¢øa pj¡e Hhw BCel pj¡e BnÐu m¡il A¢dL¡l£z 29(1) ew
Ae¤µRc Ae¤k¡u£ fÐS¡a¿»l LjÑ ¢eu¡N h¡ fc m¡il rœ pLm
e¡N¢lLl SeÉ p¤k¡Nl pja¡ b¡¢Lhz clM¡Ù¹L¡l£NZ fÐS¡a¿»l pj fcjkÑ¡c¡ J c¡¢uaÅ LaÑhÉl A¢dL¡l£ qJu¡ pšÆJ a¡q¡cl h¢’a L¢lu¡
®Lhmj¡œ p¢Qh¡mul LjÑla EµQj¡e pqL¡l£/fÐd¡e pqL¡l£NZL fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡ fch£ fÐc¡e, ¢àa£u ®nÐe£l ®NSVX fcjkÑ¡c¡u i¨¢oa
J 10aj ®hae ®úm Eæ£a LlZ Ll¡ qCu¡R, k¡q¡ clM¡Ù¹L¡l£NZcl
®hm¡u Ll¡ qu e¡C HL¡¢dLh¡l A¢ik¡N (¢NËi¾p) ®cJu¡ paÅJz
Hrœ hm¡ k¡u ®k, ®k clM¡Ù¹L¡l£NZ a¡q¡cl Q¡L¥l£/LjÑl ¢eu¡Nl naÑ h¡ AhÙÛ¡l ¢houL QÉ¡m” L¢lu¡ HC l£V ¢f¢ ne Lle e¡Cz a¡q¡l¡
B¢pu¡Re NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cnl pw¢hd¡®e AeÉcl ja a¡q¡clJ
pji¡h ®j±¢mL A¢dL¡l ®i¡Nl ®k ¢eÕQua¡ fÐc¡e L¢lu¡R a¡q¡l¡ a¡q¡
1
qCa fТah¡c£cl LaѪL üµR¡Q¡l£j§mL Ak±¢š² J ®h-BCe£i¡h h¢’a
qCu¡Re a¡q¡ QÉ¡m” L¢lu¡, ®p ®rœ pw¢hd¡el 102 Ae¤µRc Ae¤k¡u£
pw¢hd¡el a«a£u i¡Nl A¢fÑa A¢dL¡l£pj§ql ®k ®L¡e HL¢V hmhv L¢lh¡l SeÉ fÐS¡a¿»l ¢hou¡hm£l p¢qa pÇf¢LÑa ®L¡e c¡¢uaÅ f¡meL¡l£ hÉ¢š²pq ®k ®L¡e hÉ¢š² h¡ LaªÑfrL pw¢hd¡el 102 Ae¤µRc Ae¤k¡u£ q¡CL¡VÑl Efk¤š² ¢ecÑn¡hm£ h¡ Bcn¡hm£ fÐc¡el rja¡L fÐu¡Nl fÐaÉ¡n¡uz a¡C clM¡Ù¹L¡l£NZl l£V ¢f¢Vne pw¢hd¡el 117 ew
Ae¤µRcl BJa¡u VÊ¡Ch¤Ée¡ml HM¢au¡l h¢qiѧa, ¢hd¡u clM¡Ù¹L¡l£NZ pw¢hd¡el 102 Ae¤µRcl ¢hd¡e Ae¤k¡u£ ®j±¢mL A¢dL¡l hmhv Hl SeÉ kb¡bÑ Lm¡hl (®g¡l¡j) Aœ l£V ¢f¢Vne c¡ul L¢lu¡Re h¢mu¡
Bj¡cl A¢ijaz
H ®rœ ®j¡x BnСg Bm£ (j¤L¥m)-he¡j-NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn Hl jdÉ j£j¡w¢pa l£V ¢f¢Vne 7478/2003 Hl e¢Sl NËqZ£u, ®pM¡e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k,
"On the question of forum, it is very true that the petitioner is in the service of the Republic of Bangladesh. He is posted in the office of the High Court Division of the Supreme Court. As such, any grievance with regard to the terms and conditions of his service, the Administrative Tribunal is the proper forum. But in this case
1
his fundamental right to be treated equally with other similarly placed employees of the Republic and his entitlement to equal protection of law under Article 27 of the Constitution is involved".
H ¢hou Bj¡cl phÑ¡µQ Bc¡mal j¢Sh¤l lqj¡e-he¡j-h¡wm¡cn
44 ¢X,Hm,Bl,(H¢X) 111 ®j¡LŸj¡l e¢Sl HM¡e p¢hno fТZd¡ek¡NÉ Hhw kb¡kb ®pM¡e ¢ejÀ¡š² ¢pÜ¡¿¹ Nªq£a qu ®k;-
″The Administrative Tribunal Act, 1981 has been passed providing for Administrative Tribunals to deal with disputes regarding service matters; parliament does not call it a court, nor has conferred in the power of enforcement of fundamental rights″. (The Constitutional law of Bangladesh by Mahmudul Islam para 5.27, page-454).
clM¡Ù¹L¡l£NZl ¢NÐi¾p ®k h¡wm¡cn pw¢hd¡el 117 Ae¤µRcl
BJa¡u N¢Wa VÊ¡Ch¤Ée¡ml ¢hQ¡kÑ ¢houl A¿¹i¨Ñš² eq a¡q¡l p¤Øfø ¢cL ¢ecÑne¡j§mL Bj¡cl phÑ¡µQ Bc¡mal h¡wm¡cn fТa¢e¢daÅ p¢Qh,
AbÑ j¿»Z¡mu Nw-he¡j-®j¡x Bhc¤l l¢nc Nw j¡LŸj¡u Nª¢qa qu, k¡q¡
12¢hHm¢p(H¢X0 2007, 142 fªù¡u fÐL¡¢na, ®pM¡e jq¡j¡eÉ Bf£m ¢hi¡N ¢ejÀl¦f ¢pÜ¡¿¹ NËqZ Lle;
″The main contention raised on behalf of the petitioners that the respondents being Government servants the writ petition is not maintainable there being other remedy available to them before the Administrative Tribunal. It appears that the persistent case advanced on behalf of the respondents is that they have been discriminated in the matter of fixation of pay scale and granting of selection grade and their fundamental right of equal treatment as enshrined in the Constitution being violated they had no other alternative but to move the High Court Division in its writ jurisdiction as they could not ventilate the grievance of violation of their fundamental rights before the Administrative Tribunal. The wrong complained of being inextricably mixed up, the High Court Division was justified to lay its hand in writ jurisdiction for prevention of injury and vindication of justice and to protect fundamental rights of enjoying equal protection of law and equal opportunity of the writ petitioners in their employment, there being flagrant violation of the rights.″
59 ¢X,Hm,Bl (H¢X) 54 ew fªù¡u h¡wm¡cn-he¡j-®j¡x
p¡jp¤m qL ®j¡LŸj¡u J Bj¡cl phÑ¡µQ Bc¡ma HLCl©f ¢pÜ¡¿¹ Nª¢qa qu k¡q¡ ¢ejÀl©fx
″Since the writ petitioners’ relief could not have been obtained by a supplemental role performed by the Tribulnals the writ petition have rightly invoked the jurisdiction of the High Court Division under Article 102(1) of the Constitutiion and so the writ petition were fully maintainable.″
Hja¡hÙÛ¡u Efl¡š² ¢pÜ¡¿¹l Bm¡L Cq¡ j£j¡w¢pa ¢pÜ¡¿¹ k¡q¡ l£¢aa f¢lea qCu¡R ®k, Q¡L¥l£l ®rœ L¡q¡lJ Efl °hojÉj§mL
BQlZ Ll¡ qCm ¢a¢e pw¢hd¡el 102 Ae¤µRc ®j±¢mL A¢dL¡l k¡q¡ pw¢hd¡el 29 (1) Ae¤µRc ¢eÕQua¡ fÐcš qCu¡R a¡q¡ hmhv Hl
¢e¢jš q¡CL¡V Ñ¢hi¡N l£V ¢f¢Vne c¡¢Mm L¢la f¡¢lhe Hhw Hrœ
¢h‘ ®Xf¤¢V HÉ¡VeÑ£ ®Se¡lm Hl hš²hÉ pjbÑek¡NÉ eu ¢hd¡u a¡q¡
¢hhQe¡ ®eJu¡l ®L¡e AhL¡n e¡Cz
h¢ZÑa l£V ¢f¢Vne ew-7478/2003 Hl l¦m¢V Q§s¡¿¹ (HÉ¡hp¢mEV) qCm; Eš² l¡ul ¢hl¦Ü h¡wm¡cn fr AbÑ j¿»Z¡mu jq¡j¡eÉ p¤fУj ®L¡VÑl Bf£m ¢hi¡N m£i ¢f¢Vne c¡ul Llez ¢L¿º Eš² m£i ¢f¢Vne M¡¢lS quz
Aaxfl Eš² l¡ul Bm¡L l¡ul ¢ecÑne¡ h¡Ù¹h¡uel ¢e¢jš
BCe, ¢hQ¡l J pwpc ¢houL j¿»Z¡mul ¢hQ¡l n¡M¡-2, pÈ¡lL ew-¢hQ¡l- 2/¢f-3/94/1213 a¡¢lMx 27.05.2008 ¢MËx j§m Eõ¢Ma l£V ¢f¢Vnel fÐcš ¢ecÑne¡ h¡Ù¹h¡ue Lle; k¡q¡ ′HÉ¡e„¡l-Hg′ ¢qp¡h
Aœ l£V ¢f¢Vne pwk¤š² Ll¡ qCu¡Rz HÉ¡e„¡l-He Hl ¢houhÙ¹¤ pÇfLÑ p¤Öfø d¡lZ¡ Ae¤d¡hel ¢e¢jš ′HÉ¡e„¡l -He′ Hl f§ZÑ¡‰l¦f HM¡e
Ae¤cªa qCm;
″NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn plL¡l BCe, ¢hQ¡l J pwpc ¢houL j¿»Z¡mu ¢hQ¡l n¡M¡-2
pÈ¡lL ew-¢hQ¡l-2/¢f-3/94/1213 a¡¢lMx 27.05.2008 ¢MËx
fÐlLx H,¢LE,Hj e¡¢Rl EŸ£e
¢p¢eul pqL¡l£ p¢Qh
fСfLx fÐd¡e ¢qp¡hlrZ LjÑLaÑ¡
h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑ
l¦j ew-528, 5j am¡, ¢p¢SH ihe, ®p…e h¡¢NQ¡, Y¡L¡z
¢houx h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl EµQj¡e pqL¡l£NZl
fcjkÑ¡c¡, ®hae J AeÉ¡eÉ p¤k¡N-p¤¢hd¡ hª¢Ül ¢e¢jš l£V
¢f¢Vne ew-7478/2003 Hhw Eq¡ qCa Eá¥a ¢p¢im ¢f¢Vne
gl m£i V¤ Bf£m ew-1456/2005 Hl l¡u/Bcn h¡Ù¹h¡ue
fÐp‰z
jq¡cu,
Efk¤Ñš² ¢houl fТra ¢ecÑ¢na qCu¡ h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl EµQj¡e pqL¡l£NZl fcjkÑ¡c¡, ®hae ®úm J AeÉ¡eÉ p¤k¡N-p¤¢hd¡ hª¢Ül ¢e¢jš l£V ¢f¢Vne ew-7478/2003 Hhw Eq¡ qCa Eá¥a
¢p¢im ¢f¢Vne gl m£i V¤ Bf£m ew-1456/2005 Hl l¡u/Bcn AbÑ
j¿»Z¡mul AbÑ ¢hi¡N, h¡Ù¹h¡ue J fТh¢d Ae¤¢hi¡N, h¡Ù¹h¡ue A¢dn¡M¡-2 Hl
13/12/2006 ¢MËx a¡¢lMl Aj/A¢h(h¡Ù¹x-2) l£V ¢f¢Vne (q¡CL¡VÑ)-
12/04/241 ew pÈ¡lL EµQj¡e pqL¡l£NZL ®hae ®úm/1997 Hl V¡L¡ 3,400-6,625/- (2005 pel V¡L¡ 5,100-10,360) V¡L¡ fÐc¡e pÇj¢al
®fТra Hhw pwÙÛ¡fe j¿»Z¡mul 01/07/2007 ¢MËx a¡¢lMl pj/pJhÉ-5 n¡M¡/¢hQ¡l/01/07-136 ew pÈ¡lL a¡q¡cl fch£ f¢lhaÑeœ²j 2u ®nÐe£l ®NSVX LlZ pÇj¢a fÐc¡e Ll¡u h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl EµQj¡e pqL¡l£NZl fch£ fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡ Hhw ®hae ®úm 2005 pel S¡a£u ®hae ®úm V¡L¡ 5,100-10,360/- J fcjkÑ¡c¡ 2u ®nÐe£l ®NSVX
LlZ plL¡ll j”¤l£ ‘¡fe L¢la¢Rz
œ²¢j ew | L fcl e¡j | hae ®úm/1997 | S¡a£u ®hae ®úm/2005 |
| fÐn¡p¢e LjÑLaÑ | L hae ®úm ¡ V¡L¡ 3,400-6,625/- | hae ®úm V¡L¡ 5,100-10,360/- |
2z HC hÉu 2007-2008 AbÑ hRl 2-6121-0020 q¡CL¡VÑ ¢hi¡N M¡al Ad£e kb¡fk¤š² M¡a qCa ¢hLÒfe£uz
3z Cq¡a AbÑ j¿»Z¡mul AbÑ ¢hi¡N, h¡Ù¹h¡ue J fТh¢d Ae¤¢hi¡N, h¡Ù¹h¡ue A¢dn¡M¡-2 Hl 13/12/2006 ¢MËx a¡¢lMl Hhw pwÙÛ¡fe j¿»Z¡mul pwNWe J hÉhÙÛ¡fe¡ Ae¤¢hi¡N, pJhÉ n¡M¡-5 Hl 01/07/2007 ¢MËx a¡¢lMl Efl¡¢õ¢Ma pÈ¡lLàul pÇj¢a l¢qu¡Rz
4z HC ¢hou j¢¿»f¢loc ¢hi¡Nl 13C j¡QÑ, 2008 ¢MËx a¡¢lMl Af¢h/jpn¡/Ef¯h-15(03)08/292(2) ew pÈ¡lL ®j¡a¡hL Efcø¡ ¢h¢d
¢hd¡e Ae¤plZf§hÑL fch£ J ®hae ®úm f¢lhaÑe pÇfLÑ pw¢nÔø ¢eu¡N¢h¢d J p¡wNW¢eL L¡W¡j¡ pwn¡de L¢la qChz
6z HC Bcn 01/09/2004 ¢MËx a¡¢lM ®bL L¡kÑLl qChz
Bfe¡l ¢hnÄÙ ¹
(H,¢LE,Hj, e¡¢Rl EcÚc£e)
¢p¢eul pqL¡l£ p¢Qh ew-¢hQ¡l-2/1¢f-3/94/1213 a¡¢lMx 27.05.2008 ¢MËx
AhN¢a J fÐu¡Se£u hÉhÙÛ¡ NËqZl SeÉ fÐd¡e ¢qp¡h lrZ LjÑLaÑ¡, h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑ, Lr ew-528, 5j am¡, ¢p¢SH ihe, ®p…e h¡¢NQ¡,
Y¡L¡L Ah¢qa Ll¡l SeÉ AbÑ j¿»Z¡mu (hÉu ¢eu¿»Z-2) ®L Ae¤l¡d Ll¡
qCmz
(H,¢LE,Hj, e¡¢Rl EcÚc£e) ¢p¢eul pqL¡l£ p¢Qh
Aj/A¢h(hÉx¢ex-2)/¢hQ¡l-1/2008-118 a¡¢lMx29.05.2008 ¢MËx
AhN¢a J fÐu¡Se£u hÉhÙÛ¡ NËqZl SeÉ fÐd¡e ¢qp¡h lrZ LjÑLaÑ¡, h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑ, Lr ew-528, 5j am¡, ¢p¢SH ihe, ®p…e h¡¢NQ¡,
Y¡L¡L Ah¢qa Ll¡l SeÉ Ae¤¢m¢f ®fÐlZ Ll¡ qCmz
(l£a¡ ®pe)
Ef-p¢Qh
(hÉu ¢eu¿»Z n¡M¡-1)
AbÑ ¢hi¡N, AbÑ j¿»Z¡mu
ew-¢hQ¡l-2/1¢f-3/94-1213/1(6) a¡¢lMx 27.05.2008 ¢MËx
Ae¤¢m¢f pcu AhN¢a J L¡kÑLl£ hÉhÙÛ¡ NËqZl SeÉ ®fÐlZ Ll¡ qCmx
1z p¢Qh, pwÙÛ¡fe j¿»Z¡mu, h¡wm¡cn p¢Qh¡mu, Y¡L¡z
2z p¢Qh, AbÑ ¢hi¡N, AbÑ j¿»Z¡mu, h¡wm¡cn p¢Qh¡mu, Y¡L¡z 3z ®l¢SØVÌ¡l, h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑ, Y¡L¡z
4z i¡lfСç p¢Qh jq¡cul HL¡¿¹ p¢Qh, BCe, ¢hQ¡l J pwpc ¢houL j¿»Z¡muz
(H,¢LE,Hj, e¡¢Rl EcÚc£e)
¢p¢eul pqL¡l£ p¢Qh″
Efl¡š² ′HÉ¡e„¡l-He′ fkÑ¡m¡Qe¡u Cq¡ p¤Øfø fÐa£uj¡e ®k,
®j¡x BnСg Bm£ (j¤L¥m) HL¡ f§hÑ h¢ZÑa l£V ¢f¢Vne-7478/2003
c¡ul L¢lu¡¢Rme Hhw h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl HLC fch£d¡l£ pLm LjÑQ¡l£NZL a¡q¡l p¤¢hd¡ fÐc¡el ¢ecÑn cJu¡
qCu¡¢Rm, k¡q¡ ′HÉ¡e„¡l-He′ Hl j¡dÉj fТagme qCu¡Rz jq¡j¡eÉ
p¤fУj ®L¡VÑl q¡CL¡VÑ ¢hi¡Nl HC dlel ¢ecÑn fТaf¡me Ll¡
q¡CL¡VÑl AdxÙ¹e fkÑ¡ul pLml Efl h¡dÉLl k¡q¡ h¡wm¡cnl
pw¢hd¡el 111 ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ p¡w¢hd¡¢eLi¡h ü£L«a ¢L¿º kMe
®cM¡ k¡u clM¡Ù¹L¡l£NZ Efl¡š² l£V ¢f¢Vnel l¡ul L¢f Hhw l¡ul
Bm¡L h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl EµQj¡e pqL¡l£ fcd¡l£cl p¢Qh¡mu Q¡L¥l£lacl eÉ¡u ¢àa£u ®nÐe£l ®NSVX fcjkÑ¡c¡ fÐc¡e Ll Hhw I
pLm ¢hou EõM L¢lu¡ fТah¡c£cl hl¡hl e¡¢Vn ¢Xj¡¢äw S¡¢øp
®fÐlZ Lle aMe a¡q¡ fТaf¡me Ll¡ p¡w¢hd¡¢eL h¡dÉh¡dLa¡ b¡L¡
pšÆJ Ah‘¡ L¢lu¡ H¢su¡ Qm¡ p¢aÉC pw¢hd¡el 111 ew Ae¤µRc Hl
Qlj m´Oepq e¡N¢lLl ®j±¢mL A¢dL¡ll Efr¡l ¢eù¤laj BQlZz
clM¡Ù¹L¡l£cl c¡h£l f¢lfТra 5ew fТah¡c£cl fr ab¡
M¡cÉ j¿»Z¡mu qCa clM¡Ù¹L¡l£cl c¡h£l ®k±¢š²La¡ ¢edÑ¡lZl ¢e¢jš
M¡cÉ j¿»Z¡mu Hl BJa¡i¨š² M¡cÉ A¢dcçl HL¢V L¢j¢V NWe Llez HM¡e EõMÉ ®k, M¡cÉ A¢dcçll LjÑQ¡l£ f¢locl c¡h£ ¢Rm, k¡q¡
¢ejÀl©f;-
″fÐd¡e pqL¡l£, ¢qp¡h lrL, oy¡V¢m¢fL¡l fc pj§ql fch£
f¢lhaÑe f§hÑL kb¡œ²j fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡, ¢qp¡h lrZ LjÑLaÑ¡, hÉ¢š²Na LjÑLaÑ¡ e¡jLlZ Llax ašÆ¡hd¡uL fcpq pLm fcl
®hae ®úm hª¢Üpq ¢àa£u ®nÐe£l ®NSVX LjÑLaÑ¡ fc Eæ£a Lla qhz″
Aaxfl h¢ZÑa L¢j¢Vl p¤f¡¢ln, A¢dcçll ja¡ja pwk¤š²
pqL¡l L¡kÑLl hÉhÙÛ¡ NËqZl ¢e¢jš 2ew fТah¡c£ hl¡hl (HÉ¡e„¡l- J) ®fÐlZ L¢lm 2ew fТah¡c£l jdÉ 5ew fТah¡c£l ®hn LuLh¡l c¡ç¢lL ®k¡N¡k¡N qu k¡q¡ (HÉ e„¡l-J-1) j§m p¤Øfø fÐa£uj¡ez ′HÉ¡e„¡l-J,J-1′ Hl hš²hÉ Ae¤k¡u£ ØføC fÐa£uj¡e ®k, clM¡Ù¹L¡l£NZ h¡wm¡cn p¢Qh¡mu J h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑ LjÑla HLC c¡¢uaÅ J LaÑhÉl fci¨š² plL¡l£ LjÑQ¡l£ ¢L¿º h¡wm¡cn p¢Qh¡mul LjÑQ¡l£cl ®rœ ′HÉ¡e„¡l-¢S′, ′HÉ¡e„¡l-HCQ′,
′HÉ¡e„¡l-S′ Hl p¤k¡N p¤¢hd¡ fÐc¡e Ll¡ qCu¡R k¡q¡ clM¡Ù¹L¡l£cl
®rœ qu e¡C ¢hd¡u a¡q¡C Aœ l£V ¢f¢Vne QÉ¡m”l ¢houz I pjÙ¹
Bcn¡hm£ öd¤ h¡wm¡cn p¢Qh¡mul LjÑQ¡l£®clL HLLi¡h ®cJu¡l
p¤k¡N e¡Cz HC pjÙ¹ Bcnl gm pj fk¡ Ñul pLm LjÑQ¡l£cl SeÉC
fÐk¡SÉz a¡C HLC ®nÐZ£l LjÑQ¡l£cl ®rœ °hojÉ fÐcnÑe Ll¡ k¡Ch e¡z HLC fci¨š² AeÉ¡eÉ plL¡l£ LjÑQ¡l£cl hm¡u pw¢hd¡el 27 J 29 ew
Ae¤µR®cl jjÑh¡Z£ ″pLm e¡N¢lL BCel cª¢øa pj¡e Hhw BCel
pj¡e BnÐu m¡il A¢dL¡l£″ h¡ ″fÐS¡a¿»l LjÑ ¢eu¡N h¡ fc m¡il
®rœ pLm e¡N¢lLl SeÉ p¤k¡Nl pja¡ b¡¢Lh″ a¡q¡ HLCl©f
fÐk¡SÉz
clM¡Ù¹L¡l£cl fТa k dlZl BQlZ Ll¡ qCu¡R pw¢hd¡el 27
ew Ae¤µRcl hlMm¡f Hhw k¡q¡ CµR¡L«ai¡h fТah¡c£ frNZ pwN¢Wa
L¢lu¡ clM¡Ù¹L¡l£NZl fТa Apw¢hd¡¢eL, °hojÉj§mL J Aj¡e¢hL
BQlZ L¢lu¡Re k¡q¡ ®üµR¡Q¡lj§mLpq Bc¡ma Ahj¡ee¡l n¡¢jmz k¡q¡
qCa ®L¡e AhÙÛ¡u fТah¡c£NZ AhÉ¡q¢a f¡Ca f¡le e¡ Hhw ®pC SeÉ clM¡Ù¹L¡l£NZ kb¡kb r¢af§lZl J ¢ecÑn f¡Ca qLc¡lJ hVz ¢L¿º ®kqa¥ l¡øÌ£u hÉhÙÛ¡fe¡ Hhw L¡kÑ¡hm£ HL q¡a h¡ j¿»Z¡mu pÇfæ qu e¡ hlw ®p…¢m ¢h¢iæ pju ¢h¢iæ q¡a ¢h¢iæ j¿»Z¡mu pÇfæ qCu¡ b¡L Hhw HL¢V j¿»Z¡mul p‰ Bl HL¢V j¿»Z¡mu ¢eiÑln£m Hhw f¡lØf¡¢lL p¡q¡kÉ pqk¡¢Na¡l j¡dÉjC f¢lQ¡¢ma qu ®kqa¥
1
HLLi¡h L¡q¡LJ c¡u£ Ll¡ c¤xúl, ®pC SeÉ i¢hoÉa HC dlZl B¿¹xj¿»Z¡mu£ S¢Vma¡ k¡q¡ f¢lq¡l L¢lu¡ pLm Q¡L¤l£S£h£cl fТa pjBQlZ k¡q¡ pw¢hd¡el 29 ew Ae¤µQc ¢eÕQua¡ fÐc¡e Ll¡ qCu¡R a¡q¡ ¢e¢ÕQa Ll¡ k¡u ®pC ¢hou fТah¡c£NZpq pLm j¿»Z¡mul EdÄÑae LjÑLaÑ¡NZl Bl¡ pq¡e¤i¨¢an£m je¡i¡h Hhw B¿¹¢lL je¡k¡N b¡¢Lh
h¢mu¡ Aœ Bc¡ma Bn¡ Lle; a¡q¡ e¡ qCm …l¦aÅq£e j¿»Z¡mul HLC fcjkÑ¡c¡l J c¡¢uaÅ LaÑhÉ f¡meL¡l£ plL¡l£ LjÑQ¡l£cl i¡NÉl ¢RL¡¢Rs¡ paÉC Løp¡dÉ qChz
H dlel °hojÉj§mL ¢ha¢LÑa BQlZl ¢hou kMe ®cnl phÑ¡µQ
Bc¡ma qCa ¢eÖf¢šj§m ¢pÜ¡¿¹ Nªq£a qu Hhw ®pC ¢pÜ¡¿¹l ¢hou
EõMpq j¿»Z¡mu ®Lq clM¡Ù¹ Lle ah a¡q¡l paÉa¡ k¡Q¡C L¢lu¡
fТaf¡me Ll¡ pw¢hd¡el 111 ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ fÐaÉLl ¢eLV BCep‰ai¡h h¡dÉh¡dLlz h¡wm¡cn p¤fУj ®L¡VÑl Bf£m ¢hi¡N LaѪL BCe q¡CL¡VÑ ¢hi¡N Hhw p¤fУj ®L¡VÑl ®k ®L¡e ¢hi¡N LaѪL ®O¡¢oa
BCe AdxÙ¹e pLm Bc¡mal SeÉ AhnÉ f¡me£u qCh, Hje ¢L a¡q¡
pLm LaѪfrl Efl J p¡w¢hd¡¢eLi¡h h¡dÉh¡dLlz Hrœ 35
¢X,Hm,Bl (H¢X) fªù¡ 7, h¡wm¡cn Nw-he¡j-®j¡x p¢mj¤õ¡q Nw ¢p¢im
1
¢f¢Vne gl ®Øfn¡m ¢mi V¤ Bf£m ew-30,31,68/1982 Hhw 9/1981 Hl e¢Sl HM¡e fТZd¡ek¡NÉ ®kM¡e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k,
“The law declared by either Division of the Supreme Court shall be binding on all courts subordinate to it (Art-111) and a constitutional obligation is created on the authorities to act in aid of the Supreme Court (Art-112).“
Hje¢L ®L¡e hÉ¢š² h¡ fТaù¡e k¢c ®L¡e j¡jm¡ ®j¡LŸj¡u frJ
e¡ qe ah¤J Bc¡mal Bcn pÇfLÑ a¡q¡l h¡ a¡q¡cl ‘¡a Ll¡e
qCm h¡ b¡¢Lm a¡q¡ a¡q¡cl fТaf¡me Ll¡ AhnÉ LlZ£uz Hrœ Bj¡cl phÑ¡µQ Bc¡mal 21¢hHm¢X(H¢X) 63, h¡wm¡cn hÉ¡wL-he¡j-
S¡gl Bqjc ®Q±d¤l£ Nw ®j¡LŸj¡l e¢Sl EõMÉ ®kM¡e ¢pÜ¡¿¹ qu ®k,
″A person who is aware of an order of this court is bound to obey the same even though he was not a party to that when it affects the result of the earlier order.″
NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cnl pw¢hd¡el 111ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£
O¡¢oa BCe pLml Efl AhnÉ p¡w¢hd¡¢eLi¡h h¡dÉh¡dLl; k¡q¡ pw¢hd¡el 112ew Ae¤µRc Ae¤k¡u£ fТaf¡mel ®rœ pLm ¢ehÑ¡q£ ¢hi¡N J ¢hQ¡l ¢hi¡N£u LaѪfr LaѪL pq¡ua¡ fÐc¡el ¢hd¡e l¢qu¡R, ®pM¡e k¢c Eš² ¢hi¡Nàu a¡q¡ L¡kÑLl Ll¡l SeÉ p¤fУj ®L¡VÑL B¿¹¢lLi¡h pq¡ua¡ L¢lae ah AeL ®rœC H dlZl Akb¡
A¢dLq¡l l£V ®j¡LŸj¡l i¡l p¤fУj ®L¡VÑL hqe L¢la qCa e¡ Hhw
SeNZJ Akb¡ qul¡¢el q¡a qCa ®lq¡C f¡Cae h¢mu¡ Bj¡cl ¢hnÄ¡pz i¢hoÉa pw¢hd¡el 112 ew Ae¤µRc Hl fТa pw¢nÔø ¢hi¡N…¢m Bl¡ je¡k¡N£ qChe k¡q¡ Bc¡ma Bn¡ Llez
Efl¡š² Bm¡Qe¡ J fkÑ¡m¡Qe¡l ¢i¢ša Bjl¡ HLja ®k, clM¡Ù¹L¡l£NZ frl ¢h‘ BCeS£h£l hš²hÉ kbø ®S¡l¡m k¤¢š² l¢qu¡R
k¡q¡ ¢hhQe¡u ®eJu¡ BCep‰a Hhw eÉ¡u ¢hQ¡ll f¢lf§lL Hhw a¡q¡C p¡w¢hd¡¢eL h¡dÉh¡dLa¡ fТa¢ùa L¢lh ¢hd¡u l¦m¢V HÉ¡hp¢ EqJu¡
E¢Qvz
AaHh,
gm¡gm,
Hja¡hÙÛ¡u ¢ejÀ¡š² ¢ecÑne¡l Bm¡L l¦m¢V HÉ¡hp¢mEV Ll¡ qCmx-
(L) clM¡Ù¹L¡l£NZL NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn plL¡ll pwÙÛ¡fe
j¿»Z¡mul Cp¤ÉL«a pÈ¡lL ew-pj/pJh¡/¢Vj-1(pwÙÛ¡fe-p¡wL¡x)- 23/94/170 a¡¢lM 29/05/1402 h¡wm¡ 13/09/1995 Cw ®j¡a¡hL ′HÉ¡e„¡l-¢S′ j§m fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡l fch£a f¢lhaÑe Ll¡l;
(M) NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn plL¡ll pwÙÛ¡fe j¿»Z¡mul LmÉ¡Z
n¡M¡l pÈ¡lL ew-pj(LmÉ¡Z)Awn-3/90-64 a¡¢lM 15/01/1404 h¡wm¡ ®j¡a¡hL 18/04/1997 Cw ′HÉ¡e„¡l-HCQ′ j§m clM¡Ù¹L¡l£cl p¢Qh¡mul fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡l Hhw hÉ¢š²Na LjÑLaÑ¡cl eÉ¡u ®hae
®úm 1725-3725/- V¡L¡u ¢edÑ¡lZpq ¢àa£u ®nÐZ£l ®NSVX LjÑLaÑ¡ fcjkÑ¡c¡u Eæ£a Ll¡l;
(N) NZfÐS¡a¿»£ h¡wm¡cn plL¡ll AbÑ j¿»Z¡mu, AbÑ ¢hi¡N,
h¡Ù¹h¡ue J fТh¢d Ae¤¢hi¡N, h¡Ù¹h¡ue n¡M¡-1, pÈ¡lL ew-Aj/A¢h(h¡Ù¹- 1)/¢h¢hd-11/98/134(2000) a¡¢lM 18/02/1406 h¡wm¡ ®j¡a¡hL 01/06/1999 Cw ′HÉ¡e„¡l-S′ j§m clM¡Ù¹L¡l£cl p¢Qh¡mul fÐn¡p¢eL LjÑLaÑ¡ J hÉ¢š²Na LjÑLaÑ¡cl eÉ¡u ®hae ®úm L¡kÑLl Ll¡l
¢ecÑn ®cJu¡ qCmz
HC pLm ¢ecÑne¡…¢m 3(¢ae) j¡pl jdÉ L¡kÑLl Ll¡l h¡dÉh¡dLa¡ l¢qmz
¢hQ¡lf¢a ®j¡x jja¡S E¢Ÿe Bqjc
B¢j HLjaz